Mokums

Wentelteefjes, het waarom en hoe

Een woord dat voor vele 'gewoon' in de oren klinkt maar we toch niet kunnen verklaren. Zo is het woord 'wentelteefje' een 'lekker hapje' maar dat is zelfs voor tweeërlei uitleg vatbaar.

Wentelteefje, het 'lekkere hapje' dat je niet kunt eten
U weet, Jopie houdt van vrouwen maar niet van vrouwonvriendelijkheid. Maar deze kan meen ik wel. Met wentelteefje werd in vroeger dagen nog wel eens een 'leuk uitziende jongedame' bedoeld. Het gaat dan niet om haar kleding maar dat ze een 'kloppend' hoofdje had, mooi mondje, lief neusje, sprankelende oogjes. Enfin, u weet wel wat ik bedoel. Gewoon een lekker ding dus.

Op de foto ziet u 'Jewel', een dame uit de Verenigde Staten die mooie muziek maakt maar volgens mij ook wel 'klopt' als je naar haar kijkt.

Wentelteefje, het 'lekkere hapje' dat wel eetbaar is
Gebakken oud brood dat eerst in melk met suiker gedoopt is. Het recept staat aan het eind van deze pagina maar daarmee is nog niet de herkomst van het woord verklaard. Ik doe een poging.

Allereerst iets grappis. Het word 'wentelteef' komt niet voor, 'wentelteefje' wel. Je zou dan zeggen dat het om een persoon gaat en 'je' achter een woord plaatsen zwakt de harde boodschap vaak af maar kan net zo goed juist een beledigende lading geven.
Als je iemand een boefje noemt is het haast liefkozend maar een politieagent 'agentje' noemen kan zomaar ineens een bon opleveren.

Bij wentelteef is er geen grote of kleine vorm, er wordt gewoon van 'wentelteefje' gesproken. Het woord bestaat uit twee andere woorden, die zijn te verklaren.

Eerst wat uit de wereld helpen
'Wentel 't even' is niet tot wentelteefje verworden.

Wentel
Dit is omdraaien, zou je zeggen. Bij het recept zul je lezen dat je iets in melk doopt, dat is wentelen, maar als je het wentelteefje eenmaal gaat bakken doe je dat aan twee kanten, ook dat is wentelen.
Maar met wentel wordt verwezen naar 'gewond brood'.
Omdat wentelteefjes al in in 1588 gemaakt werden is ook de link met 'gewond brood' voor de hand liggend omdat in die tijd gewond brood stond voor oud brood. Omdat er toen veel arme mensen waren werd dit 'oude brood' gebruikt, zie dus straks voor het recept. Gewond en gewend werden door elkaar heen gebruikt voor 'oud brood'.

Teefje
Dit komt van teef, een soms niet zo vleiend bedoeld woord. Maar dat is uiteraard niet de herkomst, er lopen nogal wat teven rond in Nederland want zo noemen we immers een vrouwtjeshond. Pas later werd het wentelteefje geoemd naar synoniemen voor vrouwtjeshonden dus dat het vrouwwtjeshondje model stond voor dit gebak klopt zeker niet.

Teven heeft te maken met de prostitutie in vroeger dagen. Uiteraard was hoererij een oneerzaam beroep, vrouwen die overdag eerzaam leken wentelden (!) zich 's avonds in nevelen om een geheel andere kant van zichzelf te laten zien.
Ze deden zich lief (!) voor om mannen te verleiden met hen mee te gaan voor geld. Het teven slaat dus op het draaien van de vrouw. Maar als je als man op zoek was naar een dame van lichte zeden en je slenterde langs de kades dan vond je op een gegegeven moment dus een dame.

Deze vrouwen werden gezien als gevallen vrouwen, ze werden misbruikt maar dienden een doel maar kregen toch geen respect. Voor de samenleving waren zij 'gewond'. En dan niet in de zin van fysiek gewond maar geestelijk en maatschappelijk.
Het 'gewond' en 'gewend' werd, ik gaf dat net al aan, door elkaar heen gebruikt. Trek je dit door dan is het eetbare wentelteefje en een mooi meisje in feite dus een 'lekker hapje'. Het is allemaal dus toch niet zo moeilijk als het lijkt.

En daarom ook kwam het woord teefje vaak voor als synoniem voor gebakje.

OK, laten we gaan eten
Leuk om met de kinderen te doen!

Ingrediënten

6 sneetjes oud witbrood
1 1/2 dl melk
25 gram gewone witte suiker
2 kleine eieren
1/2 theelepel kaneel
1/2 theeleper vanille
geraspte citroenschil
50 gram boter
25 gram bruine basterdsuiker

Bereidingswijze

Neem een kom, gooi daar de melk, de eieren, kaneel, vanille en geraspte citroenschil in en vermeng het goed met een garde. Zet een bakpan op en laat de boter smelten, de boter moet wel bruin zijn maar niet oververhit, de boter mag niet verbranden want dan gaat het een bittere smaak geven aan de wentelteefjes.

Snijd de korstjes van het brood af en laat de sneetjes even in het mengsel weken. Laat het overtollig vocht eraf lopen.
Leg de sneetjes in de pan en bak de sneetjes aan beide kanten middelbruin. De kleur is dan mooi maar de wentelteefjes zijn dan ook knapperig.

Noot! Als je ze te lang bakt smaakt het aangebrand maar aangebrand eten is ook ongezond voor je. Als je ze te kort bakt zijn ze slap en smaken ze minder.

Als ze uit de pan komen strooi je direct de bruine basterdsuiker over de sneetjes brood heen en heb je wentelteefjes.

Eet smakelijk en goed weekend!

Koffiehuizen in Amsterdam

In een coffeeshop kom ik niet, ik wordt al high als ik door de Haarlemmerstraat loop, daar zitten wat coffeeshops bij elkaar die druk bezocht worden door toeristen. Die weten ze bijna blindelings te vinden, soms stoppen er taxi's voor de deur die de toeristen regelrecht vanaf Schiphol afgeleverd lijken te hebben.

Maar het koffiehuis, ja, dat heeft charme van weleer. Ik snap best dat de gemiddelde Amsterdammer die jonger dan 35 is daar weinig te zoeken heeft.

>>> ...Amsterdams koffiehuis...