Mokums

WIC: West-Indische-Compagnie

VOC mentaliteit
Voormalig minister-president van Nederland, Balkenende, roemde ooit de mentaliteit van de VOC, de Verenigde Oost-Indische Compagnie. Of hij op dat moment bij zinnen was en wel helemaal overzag wat hij daarmee zei zal altijd wel een mysterie blijven.
Dat velen de VOC (link) kennen twijfel ik minder aan. Maar dat de VOC er min of meer verantwoordelijk voor was dat de veel minder kieze WIC ontstond is een kwestie die we blijkbaar liever vergeten.

VOC
De Verenigde Oost-Indische Compagnie was een handelsbedrijf dat het alleenrecht had verworven handel te drijven met het oosten. Door dit monopolie was het jarenlang het grootste handelshuis ter wereld, maar daardoor ook zeer gehaat door de Spanjaarden en Portugezen, maar bedreigingen lagen ook binnen de landsgrenzen op de loer.
De in 1602 opgerichtte VOC duldde geen inspraak en had een ondoorgrondelijke en ondemocratische structuur, een aantal Amsterdamse kooplieden probeerden dit te doorbreken.

WIC
De in 1623 ongerichtte West Indische Compagnie was meedogenlozer dan de VOC. De WIC was een handelstegenhanger van de VOC, zij wilden net als de Portugezen ook naar Afrika en Amerika. De handel was aan het opdrogen doordat de Spanjaarden oorlogen (de tachtigjarige oorlog, die overigens honderd jaar duurde!) voerden en handelslijnen blokkeerden.
Als visnatie hadden de Nederlanden behoefte aan grote partijen zout. Nu die niet meer uit Spanje kwamen haalden de schepen het zout uit het Caribisch gebied. Er werd door de WIC met succes slag geleverd op zee tegen de Spanjaarden en Portugezen, een deel van Brazilië werd veroverd op Portugal.

De WIC verwierf al snel het alleenrecht om handel te drijven met het gehele Atlantische gebied. Maar met dit monopolie en het verdrijven van de Portugezen doemde een nieuw probleem op, niemand wilde voor de WIC werken terwijl de suikerrietplantages goud geld op konden brengen.
De WIC was bekend met Afrika. Zo ontstond het duistere imago van de WIC, ze haalden duizenden slaven uit Afrika.

Piet Hein

Piet Hein kwam uit Delfshaven waar hij in 1577 werd geboren. Op amper 20-jarige leeftijd wordt hij samen met zijn vader gevangen genomen door de Spanjaarden en tewerkgesteld. Na zijn vrijlating gaat hij weer varen om in 1603 opnieuw tegen de verkeerde Spanjaarden aan te lopen. De haat die hij tijdens zijn gevangenschappen ontwikkelde zou de basis worden voor zijn latere zeges tegen de Spanjaarden waarvan 'de Zilvervloot' de meesten van ons nog wel heugt.
Dappere Piet trad direct na de oprichting van de WIC bij hen in dienst. De oorlogszuchtige taal die de bestuurders uitkraamden viel goed bij Hein.
Hij voerde menige aanval uit voor de WIC, met wisselend succes.

De Zilvervloot
'De Amsterdam' (onderaan meerdere foto's van dit fraaie schip) is een schip dat gekoesterd wordt in Amsterdam. Naar Piet is de Piet Heintunnel, een hotel en een kade vernoemd. Maar voornaamste wapenfeit van Piet en zijn schip 'De Amsterdam' was toch echt piraterij.

De WIC zond in 1628 onder aanvoering van Hein een inmense vloot naar Amerika om met name Brazilië te veroveren. Onder aanvoering van het commandoschip de Amsterdam moest Piet de Spanjaarden overvallen die onder andere zilver over wilden brengen naar Spanje.

De plannen lekten echter uit wat Piet Hein alleen maar in de kaart speelde omdat de Spaanse schepen in de haven bleven liggen omdat ze verwachtten beschermd te zullen worden door de eigen vloot die in de baai zouden gaan liggen waar de aanval zou plaatsvinden. Die bescherming kwan echter te laat waardoor Piet Hein als een overwinnaar onthaald kon worden in Amsterdam.
De Zilvervloot was eenvoudig binnengehaald!

Roem en faam die voortduurt
Piet Hein!, Piet Hein
Piet Hein, zijn naam is klein
Zijn daden bennen groot
Zijn daden bennen groot
Die heeft gewonnen de Zilveren Vloot
Die heeft gewonnen, gewonnen de Zilveren Vloot
Die heeft gewonnen de Zilveren Vloot

Weetje
Piet Hein werd in 1629 in Amsterdam getrakteerd op een heldenonthaal. Hoewel hij Delft als thuishaven zag vertoefde hij graag in het Amsterdamse uitgaansleven. Café De Druif was een van zijn favoriete plekjes.
Het aardige is dat dit café pas in 1632 gesticht zou zijn en daardoor ook niet het oudste café van Amsterdam kan zijn. Nu meen ik zeker te weten dat dit laatste ook niet het geval is maar ouder dan uit 1632 is dit café dus zeker wel. Lees HIER verder over de oudste café's van Amsterdam.

Piet Hein overleed op zijn hoogtepunt en dat van de WIC in 1629. Vanaf 1634 zou de WIC zich op hellend vlak gaan begeven door massaal slaven tewerk te stellen in Zuid-Amerika.

De Antillen
Tussen 1634 en 1636 veroverde de WIC Aruba, Bonaire en Curaçao op de Spanjaarden die er geen traan om lieten omdat de eilanden voor hen van weinig nut waren. De Nederlanders dachten er zout aan te treffen maar uiteindelijk dienden de eilanden als doorvoerplek voor de uit Afrika gehaalde slaven.

Suriname
In 1650 streken de Engelsen neer aan de noordkant van wat we nu Zuid-Amerika noemen. Zeventien jaar later verloren zij dit aan de WIC maar doordat de Engelsen Nieuw Amsterdam (New York) hadden ingepikt werd er tot een status quo bsloten die later officieel werd bekrachtigd.
Nederland kon echter weinig met het land waardoor het een particuliere onderneming werd met als doel goedkoop suiker, koffie en cacao te verkrijgen. Goedkoop, want de plantages werden bewerkt door slaven die massaal werden aangevoerd vanuit Afrika.

Naast een rijke familie en de WIC had 'de sociëteit van Suriname' (zoals de onderneming werd genoemd) een derde eigenaar: de stad Amsterdam.

Einde WIC, leve de WIC
In 1674 zwigte de compagnie onder de zware lasten van het verdedigen van koloniën en het kwijtraken van handels nederzettingen, maar maakte wel gelijk een doorstart omdat men de uiterst lucratieve handel in goud en slaven niet op wilde geven.
Pas honderd jaar later werd de WIC opgeheven.

Verschil VOC WIC

Beiden wilden werelddominantie in de handel. De VOC via handel drijven en die met een vloot beschermen, de WIC wilde juist met gerichte aanvallen en piraterij handel overnemen.
De WIC (opgericht in 1623) werd in 1792 ontbonden, de VOC (opgericht in 1602) drie jaar later, in 1795.
Handeldrijven tegenover oorlogzucht dus, beiden waren ondemocratisch en gewelddadig tegenover bevolkingen die ze aantroffen in landen waar ze grondstoffen haalden.
De handelsmentaliteit van de VOC waar Jan Peter Balkenende het over had heeft dus een net zo'n zwart randje als de WIC.

Oudste café's van de stad

Van café De Druif heb ik jarenlang gedacht dat het het oudste café was. Dat komt omdat ook dit café al beschreven werd in zeemansverhalen. Je kunt van alles verzinnen maar niet een kroeg en het interieur als dat pas jaren later gebouwd wordt.

Maar desondanks gaat de titel dus naar 't Aepjen aan de Zeedijk.

>>> ...bruine kroegen in Amsterdam...

Geen Website? Voor kleine bedrijven in Amsterdam heb ik een totaalproduct, ik maak persoonlijk met u goede en eerlijke afspraken voor een succesvolle website. >>> KLIK HIER <<< Wat En Waar? De Jordaan Mokums Mataglap - knettergek Heuler - meeprater Mansjen - geld ophalen Jeremiade - oeverloos gezeur Kaskenade - druk maken om niets, ophef  >>> PLAT AMSTERDAMS <<< Wat blaadjes Happy Ending niet en wel wat je denkt Parkeerplaats Amsterdam niet echt eenvoudig Oudste huis van de stad is dat wel zo? Keizerskroon Rood, blauw of toch goud? De Lommerd snel geld lenen Nieuwsbrief schrijf je gratis in