Joodse begraafplaatsen Amsterdam
Joden behoren tot een gemeente, net als gelovigen van andere Godshuizen. Op de verschillende gemeenten ga ik later nog in, op deze pagina beperk ik mij tot
het benoemen van de Joodse begraafplaatsen voor Amsterdamse Joden. Maar laat ik eerst wat duidelijk maken.
Sefardisch, Asjkenazisch en Liberaal
Lang werd gedacht dat de eerste Joden rond 1639 naar Amsterdam kwamen maar reeds in 1584 arriveren er Portugese en Spaanse Joden in onze stad, zij woonden
lange tijd onbekommerd in Antwerpen, toen deze Belgische stad onder Spaans bestuur kwam moesten de Joden opnieuw uitwijken. Amsterdam was vrijer dan
andere Europese steden dus een logische keuze.
In 1593 komen de eerste Duitse Joden naar Amsterdam, zij vonden de buurt rond de Montelbaanstoren een ideale plek. Vanaf 1618 telt Amsterdam
een Joodse gemeenschap die groot genoeg is om een synagoge te onderhouden, deze bevond zich in de Jodenbreestraat. In 1675 werd het gebouw afgebroken
om plaats te maken voor een grotere Synagoge.
We spreken van Sefardisch als we het over Joden uit Spanje en Portugal hebben en over Asjkenazisch voor Joden uit Duitsland. Sefarad is het Hebreeuwse
woord voor Spanje en Asjkenaz is Hebreeuws voor Duitsland en Noord-Frankrijk. De liberale Joden streven een modere interpretatie na van Joodse wetten
en tradities. Deze stroming is 200 jaar oud, de oorsprong ligt in Duitsland.
Begraven, niet cremeren
Binnen de Joodse cultuur is het niet gebruikelijk om pracht en praal de boventoon te laten voeren, het gaat om de persoon en niet om de aankleding. Joden
moeten zo snel als mogelijk begraven worden, alleen kan dat niet op Sabbat of een andere Joodse feestdag. Dit botst met de Nederlandse wegeving waarin bepaald
is dat een overledene pas na 36 uur begraven mag worden. Daarom worden veel Joden (net als Arabieren) in hun thuisland begraven.
De dode is altijd gekleed in eenvoudige witte katoenen kleding, zonder franje. Ook de kist is van eenvoudig, ruw hout. Hier ligt een zwarte doek overheen. Dit
is omdat binnen het Joodse geloof iedereen gelijk is dus ook na de dood. Familie en vrienden van de overledene brengen de kist naar de begraafplaats. De
familie en daarna vrienden gooien drie scheppen aarde op de kist. De kinderen van de overledene zeggen de kaddiesj, een gebed ter ere van God en ter
herinnering aan een dode.
Vervolgens is er zeven dagen van rouw.
Begraafplaats in trek bij toeristen
Een Joodse begrafenis en begraafplaats is altijd zeer sober. Joden worden zeer zelden gecremeerd. In het algemeen geldt dat iets wat door God is geschapen
niet door de mens mag worden vernietigd.
Een morbide trekje hebben sommige mensen, maar neem jezelf, misschien bezoek je, net als wij, in het buitenland ook wel eens een begraafplaats. Misschien
omdat er een bekend iemand ligt of om eens te zien hoe dat er in het buitenland aan toegaat. In Spanje worden overleden boven de grond begraven, heel bijzonder
om te zien.
Recreatief bezoek wordt door Joden als ongepast beschouwd omdat het om een plek gaat die als eeuwige rustplaats dient voor diegenen die er begraven
liggen en die slechts hen toekomt. Als er gepast respect wordt getoond of er een diepere grond is voor het bezoek zal de beheerder van een Joodse begraafplaats
geen moeite met uw bezoek hebben.
Echter, gillende kinderen, het lopen over graven en het massaal verschijnen in autobussen, daar moet men niets van hebben, zoals gezegd, de plek is niet van
u, niet van de beheerder of de gemeente maar van de overledenen die er begraven liggen.
Joodse begraafplaats Amsterdamse Joden
Voormalige Joodse begraafplaats Overveen
Hier liggen een paar honderd Asjkenazische Joden begraven.
Voormalige begraafplaats Zeeburg (Flevopark)
Hier werden sinds 1714 veel Joden begraven, werden, want de begraafplaats is geruimd voor de aanleg van het Flevopark, meer dan 80.000 graven werden
geruimd. Wat restte was een kleine plek me thier en daar nog een omgetrokken zerk. De gemeente heeft op aandringen van de Joodse gemeenschap actie
ondernomen op er weer een gedenkwaardige plek van te maken.
Beth Haim
Dit 'Huis de Levens' is een Sefardische begraafplaats in Ouderkerk aan de Amstel, het is de oudste (1614) Joodse begraafplaats van Nederland.
Joodse begraafplaats Muiderberg
Op deze begraafplaats uit 1642 te Muiderberg liggen zo'n 45.000 Asjkenazische Joden begraven.
Joodse begraafplaats Diemen (1914)
Ook hier liggen Asjkenazische Joden begraven. Deze begraafplaats werd in gebruik genomen toen Zeeburg vol was.
Liberaal Joodse Begraafplaats Gan Hasjalom Hoofddorp
Hier worden bij hoge uitzondering nog overleden Joden ter aarde besteld.
Liberaal Joodse Begraafplaats Gan Hasjalom Amstelveen
De uitbreiding van de begraafplaats in Hoofddorp
Muiderberg
Deze op een na oudste maar wel grootste Joodse begraafplaats van Nederland is zeer indrukwekkend. De duizenden graven in de rustige polder is het
domein van voornamelijk Hoogduitse Joden die de grond ervoor in 1642 kochten.
Begraafplaats Zeeburg
De Joodse Begraafplaats Zeeburg bestaat in 2014 driehonderd jaar, erliggen naar schatting 200.000 Joden begraven. De begraafplaats is zeer sterk
in verval. Door de aanleg van de Schellingwouderbrug en het Flevopark werden er tienduizenden graven geschonden.
Beth Haim Ouderkerk aan de Amstel
Beth Haim (huis van het leven) is 400 jaar oud met ca 28.000 graven, er is nooit iets veranderd aan de begraafplaats.
PORTUGESE SYNAGOGE AMSTERDAM
...later meer...