Je vindt ze in iedere stad, wijken die iets aparts hebben, iets 'niet-alledaags' en die misschien
ook wel niet thuis horen in de grote stad. Wereldsteden als Rio en Barcelona zijn gegroeid door kleine
dorpen op te slokken.
Zo heb je in Barna de wijk Gracia, maar vroeger was dat een gehucht, maar het lijkt wel of dat ook nog
altijd een dorp in de stad is.
Met Kattenburg heb ik dat gevoel ook.
Plaatsbepaling
Eerst maar eens waar het ligt want geloof me, veel Amsterdammers weten niet eens waar Kattenburg ligt
en over de geschiedenis weten ze al helemaal niets. En die 'liefde' is misschien ook wel wederzijds.
Rond 1650 werd een deel van het IJ drooggelegd voor gebruik door de zeevaart, de drie 'eilanden'
Wittenburg, Oostenburg en Kattenburg ontstonden hierdoor.
In het Noorden ligt de Dijkgracht, in het zuiden de Kattenburgergracht, in het Westen het IJ, vlak
lands de IJtunnel en in het oosten de Wittenburgerkade. Bekendste referentiepunt is het
Nederlands Scheepvaartmuseum uit 1655 dat in 2011 opnieuw geopend werd na een langdurige renovatie.
Dinie de Vree zegt over Kattenburg
"Het leukste van Kattenburg vinden wij de saamhorigheid in de buurt, het goede contact met de
buren, zowel links als rechts, zonder elkaar plat te lopen. Weten dat ze er zijn als je ze nodig
hebt.
We zijn één keer in de fout gegaan door naar Almere te verhuizen, na een jaar terug
als spijtoptanten! Als we met de hondjes lopen, merken we dat we hier thuis zijn, dus gaan we hier
niet meer weg en hopen hier oud te worden."
Kattenburgers noemen zich 'eilanders' en hebben slechts één minpuntje te melden,
er zijn te weinig buurtwinkels.
Ger Roessink schrijft:
"Wij hebben onze jeugd doorgebracht op Kattenburg, ik bedoel dan niet het Kattenburg van nu maar het
oude Kattenburg. Mijn Ouders hebben daar al van voor de oorlog gewoond tot dat Kattenburg in de
jaren '60 van de vorige eeuw werd gesloopt, dit om plaats te maken voor nieuwbouw.
Het oude Kattenburg was een echte arbeiderswijk waar veel armoede heerste, Men heeft het vaak over
de Jordaan en hoe de mensen daar met elkander omgingen, nou de bewoners van Kattenburg deden daar
niet voor onder. Onze Moeder heeft daar een gedicht op geschreven. Het gedicht staat hieronder."
Kattenburg waar ben je gebleven!
Kattenburg, waar ben je gebleven
Waar zijn al je mensen met hun harten van goud
Kattenburg, ze moesten allemaal verhuizen
Want jij, je werd immers zo oud
Maar velen konden jou niet verlaten
Het werd voor hen een schrijdende pijn
Daarom zijn ze ook bij jou gebleven
Hun namen zullen altijd met jou verbonden zijn
Jij bewoonde vele soorten mensen
De een had armoe, de ander weeld'
Maar nog nooit is er een bij jou verkommerd
Want van jou weelde werd er altijd meegedeeld
Wij konden jou alles toevertrouwen
Jij wist onze geheimen, ons lief en ons leed
Daarom zal het ons altijd berouwen
Wat het kleine woordje "sanering" ons deed
Maar nimmer zullen wij jou vergeten
Want binnen jouw muren waren wij rijk
Jij was voor ons een oude glorie
Ook al gooiden ze soms je naam door het slijk
Wanneer er een jong paartje ging trouwen
En ze toonden zich trots in hun volle ornaat
Dan vierde jij mee, Kattenburg
Want jij vormde een menselijke erehaag op straat
Maar wanneer er een uitvaart geschiedde
Iets liefs, een kennis of een goed buurtje ging heen
Dan toonde, jij Kattenburg je volle medeleven
Want nimmer stond je met het verdriet alleen
Maar eens zal je weer herrijzen
Maar niet meer met de mensen van toen
Daarom vol dankbaarheid en herinneringen
Neem ik afscheid van jou, Kattenburg
Met een innige......zoen
Mevrouw S. Roessink - Wouda
De zoon van mevrouw Roessink, Ger dus, zond ook een video mee met het gedicht maar er omheen verwerkte
hij wat foto's.
Oud en nieuw Kattenburg
De oude bebouwing van Kattenburg is in de jaren zestig gesloopt en door nieuwbouw vervangen. Alleen
een gereconstrueerde gevelwand aan het Kattenburgerplein is blijven staan en uiteraard het
Scheepvaartmuseum.
Waar komt de naam vandaan?
Wie het weet mag het zeggen, ik kwam tot dus ver vier enigszins aannemelijke verklaringen tegen:
Huis De Cat
Er zou een groot huis op het eiland hebben gestaan dat 'De Cat' heette.
Nukkige inwoners
De Kattenburgers golden als stug, er kon geen goed woord van af voor buitenstaanders, die kregen steevast
een 'kat' als ze iets zeiden over hun eiland.
Joodse naam
Kat en Kattenburg zijn Joodse namen, het kan zijn dat een van de eerste families zo heette.
Katten
Er zouden veel katten rondgelopen hebben, 'ratten' is aannemelijker omdat er veel schepen aan
Kattenburg aanmeerden en de rotzooi van de schepen op het 'eerste' oostelijke eiland achterbleef dat als
voer voor de ratten diende.
De bijnaam Rattenburg zou later verbasterd zijn in Kattenburg.
Voor een fraaie pagina over Kattenburg van het Stadsarchief klik je HIER.
Het Waterlooplein is altijd een doorn in de ogen van de oud-bewoners gebleven. Maar nu sprak ik
laatst Klaas. De woont nog steeds tegenover het Waterlooplein maar die zegt, "tja, ik denk dat ik een van
de laatste der Mohawikanen ben, ze zijn allemaal vertrokken of overleden en hebben plaats gemaakt voor
provincialen". En die kennen het plein niet, die zien nu alleen een hoop van hetzelfde.
Dus misschien is het ook wel tijd dat ook hier de stad een kwaliteitsimpuls geeft.