Magere brug, wat een verhaal
De magere brug ken ik voornamelijk van afstand, het Waterlooplein was mijn 'playground', veel verder kwam ik de eerste jaren niet.
Ik had er ook niets te zoeken want langs de Amstel was er weinig te beleven, rond de Zwanenburgwal en de Staalkade des te meer. Vanaf
de brug over de Amstel die richting het Rembrandtplein gaat heb je een fraai zicht op de Magere Brug. Gezien heb ik hem dus vaak genoeg.
De brug is apart, ooit kon je er met de auto overheen om van de Kerkstraat (aan de Utrechtsstraatkant) naar de Nieuwe Kerkstraat (aan de
Artiskant) te gaan, maar dat recht is nu alleen nog voorbehouden aan voetgangers en fietsers, zelfs brommers (en aanverwante artikelen)
mogen geen gebruik meer maken van de brug.
Deze houten brug heeft eigenlijk geen rijke historie, er wordt wel eens beweerd dat de brug naar voorbeeld van een andere bekende brug is
gebouwd maar dat is onzin, de Magere Brug is wat het is, een houten brug over de Amstel.
En toch hebben we er wat mee, wij Amsterdammers. Wat zou er logischer zijn dan de brug te vervangen door een degelijke brug waar ook auto's
weer overheen kunnen maar net als de houten bruggen in de Staalstraat en de Walter Süskindbrug (vlakbij de Magere Brug) over de Nieuwe
Herengracht brengen deze bruggen een totaal andere sfeer met zich mee dan zo'n stalen gevaarte.
De huidige versie van de brug stamt uit 1934 en heeft in tegenstelling tot het allereerste exemplaar uit 1691 acht vaste doorvaarten, waren er
twaalf, en net als destijds, ook nog een gedeelte dat door het ophalen van de brug ook hoge schepen de mogelijkheid biedt vanaf de Amstel de
stad binnen te varen.
Plannen om er een brug van duurzamer materiaal te plaatsen haalden het nooit, de huidige versie dateert van 1934, die verving het totaal
vergane vorige exemplaar. In 1969 is de brug opgeknapt maar het jaarlijks onderhoud blijft een forse kostenpost voor de gemeente Amsterdam.
De brug is een Rijksmonument en dient dus goed te worden onderhouden en bouwkundig in orde te zijn, in 2012 was er wederom groot onderhoud
nodig.
Postzegel
In 1967 kwam zomerzegel 902 uit, voorstellende de Magere Brug. Maar reken je niet rijk als je hem toevallig hebt liggen in een stoffige la, de
zegel is hooguit een Euro waard.
Waar komt de naam vandaan? Drie lezingen
Lezing een: smalle doorgang
De brug had veel doorgangen, dus waren die vanzelfsprekend erg smal, vandaar de Magere Brug. Later werd dat dus veranderd zodat er ook door de
vaste doorgangen grotere schepen konden varen, de benaming bleef. Meerdere malen moest er groot onderhoud worden gepleegd aan de brug en
meer dan eens werd zelfs de gehele brug vervangen.
Lezing twee: smalle brug
Er is een tweede, minder vaak gehoorde, maar daardoor geen onlogischer versie van waar de benaming vandaan komt. Het verhaal gaat dat de eerste
brug een voetgangersbrug was die dermate smal was dat het zelfs voor wandelaars lastig paseren was, je moest 'mager' zijn om met gemak
een tegenligger te passeren.
Lezing drie: zusjes Mager (of magere zusjes of gierige zusjes)
Reeds in 1670 (20 jaar voordat de brug klaar kwam) zouden twee zusters het plan hebben opgevat om een loopbrug te laten bouwen over de Amstel.
De een woonde namelijk aan de ene kant en de ander aan de andere kant. Omdat de brug alleen bedoeld was voor de ene zus om bij de ander te
komen of andersom, was een brede brug niet nodig.
Een variant op dit verhaal is dat er weliswaar twee zusters woonden maar dat hun naam niet bekend is, alleen dat ze beiden erg mager
waren. Dat de zusters weliswaar rijk maar ook gierig waren zou ook een reden geweest kunnen zijn dat de brug erg smal is uitgevallen.
MokumsNL denkt dat de tweede lezing de meest aannemelijke is! Waarom?
De bijnaam Magere Brug is uiteindelijk de officiële naam geworden maar er was ooit een andere bijnaam en dat was 'Kippetjesbrug'. Dat
zou in de volksmond verzonnen zijn omdat de brug net breed genoeg was om alleen door hele magere mensen te worden gebruikt. Een
kippetje is onder andere een iel meisje. Wellicht dat dit dus toch een verwijzing is naar de twee zusjes?
De oorsporng van het verhaal van de zusjes is 1670, dat is wel erg lang voordat de brug gebwouwd werd (1691.)
Jannet van Noord mailde mij en zei:
Ik las op de site drie opties over de naamgeving van de Magere brug. Bij mij is er maar één bekend en wel die van mijn opa, Jan de
Boer, die een van de bouwers van de brug was.
Hij vertelde dat er ooit twee vermogende vrijgezelle zusters Mager waren die bijgedragen hebben aan de bouw van de brug zodat ze elkaar konden bezoeken.
Bijzonder
Zoals zoveel bruggen werd ook de Magere Brug bediend door een brugwachter. In feite, twee brugwachters, want in tegenstelling tot veel andere
houten bruggen bestaat de Magere Brug uit twee schanierende delen die aan twee kanten opgetrokken en neergelaten moesten worden. De brug werd
uiteindelijk voorzien van een mechaniek dat electrisch werd aangestuurd.
De brug is al jaren voorzien van lampjes die 's avonds branden. Daar is regelmatig protest tegen geweest door milieuminnende Amsterdammers
maar nu er energie-zuinige LED-lampjes worden gebruikt is dat verstomd en kunnen we genieten van een prachtig verlichte Magere Brug.
Weetje 01
Op 28 augustus bleek dat de brug niet meer dicht wilde, men ging naarstig op zoek naar een oplossing want de brug moet weer open. Het
kwam eerder voor dat de brug niet meer dicht wilde. In 2011 sloeg de bliksem in en verstoorde de electronica waardoor de brug weer
enige tijd handmatig moest worden bediend door brugwachters.
Weetje 02
In de Verenigde Staten is op veel plaatsen de Nederlandse geschiedenis terug te vinden. Zo heb je daar het plaatsje Holland in Michigan.
Daar hebben ze een themapark waar vanzelfsprekend alles Hollands is, inclusief een versie van de Magere Brug.
Nelis' Dutch Village
Located at the corner of US-31 at James St. (12350 James St.)
Holland, MI 49424, USA
WEBSITE
Skinny Bridge, een replica van de Magere Brug in Michigan, Ohio >>>
Weetje 03
De brug heet nu Magere Brug omdat de brug in de volksmond zo werd genoemd, de gemeente nam dat op een gegeven moment over maar
oorspronkelijk heette de brug de 'Kerkstraatbrug'.