Mokums

Oma overleeft vakantie niet

Ik heb zeer bijzonder verhaal wat ik je niet wil onthouden. Omdat het zich al een paar jaar geleden afspeelde kan ik er rustig over vertellen, bij mijn weten is bij de betrokkenen de schok weggeëbd.

Een familie gaat op vakantie met de auto, het zal zo'n vijftien jaar geleden zijn want ik plaats het in gedachten in een bepaalde tijd. De auto is groot genoeg voor vijf personen maar het gezin bestaat uit vier. Oma kan dus mee, zij is alleen achtergebleven nadat opa al een paar jaar daarvoor is overleden, zij woont nog op zichzelf en is aangewezen op de buurtjes en thuiszorg want de kinderen wonen niet om de hoek.
Nu zou oma eigenlijk naar een bejaardentehuis gaan maar daar stak zij hoogstpersoonlijk een stokje voor. Tijdens een introductiedag kreeg ze ruzie met de directrice en 'en passant' mepte ze met haar wandelstok ook nog even een bewoner onder zijn gat. "Geintje", zegt oma nog met een onvervalste Amsterdamse tongval, maar niemand kon haar gedrag waarderen, opoe was duidelijk niet van plan om zich zomaar gewonnen te geven.

De volgende dag krijgt dochterlief een telefoontje van het bejaardentehuis dat oma niet in het profiel past, het leek haar beter als de familie op zoek ging naar een ander laatste huis voor oma. Dat viel tegen, oma werkte totaal niet mee dus bleef zij noodgedwongen op haar eigen flatje wonen. Maar toch kreeg de familie met haar te doen, oma moest er maar eens even lekker tussenuit, "waarom nemen we oma niet mee op vakantie, is ze er ook eens uit".
Nu was oma wel eens in het buitenland geweest maar ook dat ging niet zonder slag of stoot. Duitsland! "Hoe kun je me nou meenemen naar dat vreselijke land", liet ze opa, toen hij nog leefde, weten. Opa wilde al jaren eens een reisje langs de Rijn maken, ongetwijfeld aangestoken door Willy en Willeke Alberti die er zo prachtig over zongen.

En tja, als een Alberti erover zingt moet het wel leuk zijn. Nu hadden opa en oma de oorlog meegemaakt en het woord 'Duitser' kon oma niet uit de strot krijgen. Maar om nu iedere Duitsers aan te gaan spreken met "he mof, heb je een kopje koffie voor me", leek ook weer niet zo'n goed idee. "Maar mevrouwtje, u zult geen Duitsers tegenkomen, we gaan in Nederland aan boord, zakken de Rijn af, varen weer terug en als u geen zin hebt blijft u lekker aan boord, al het personeel is Nederlands en de halve Jordaan vaart mee".
Zo gezegd, zo gedaan, oma, anti-Duits in hart en nieren, stapt aan boord om dwars door wat eens vijandelijk gebied was te varen. Het beviel. Zelfs zo goed dat de trip nog tweemaal herhaald werd want man o man, wat waren die C-artiesten leuk en aardig, "ik mocht er zelfs mee op de foto". Het is dat de man zijn naam op een kaartje stond anders hadden we nooit geweten wie deze Henk Spinaza (ver familielid van Frank Sinatra) in de dop was.

Toen oma dus werd ingelicht over een tripje naar Spanje leek haar dat wel wat, "goed voor je botten opoe", voegde dochterlief nog als extra argument toe. Oma was definitief om, die dacht wellicht nog een Spaanse torreador aan de haak te kunnen slaan met haar 81 jaren, in die waan werd ze maar gelaten.
Eenmaal in de Hollandse enclave van Spanje aangekomen ging alles van een leien dakje, oma nipte de borreltjes gestaag weg en genoot met volle teugen van de Manolitos en Pacos die zo verstandig waren op afstand te blijven want oma wilde zoenen, lekker nat, je kent dat wel van die oudjes. Maar leuk was het zeker, misschien zelfs wel voor herhaling vatbaar, zo predikte haar dochter dag in dag uit. Daar waar de meningen over verdeeld want de kinderen delfden het onderspit als de strijd om aandacht aanbrak.
Maar ach, volgend jaar zou alles anders zijn, dan werd er gevlogen naar Brazilië, zo was al jaren de bedoeling als de jongste oud genoeg was en dat moment leek te zijn aangebroken.

Maar dit jaar dus nog niet, Spanje was het doel, alles ging perfect, de tien dagen waren een doorslaand succes, vooral voor oma. Maar aan alles komt een end dus de terugreis werd aanvaard. De bergen over en hup, Frankrijk in, oma genoot nog na en kreeg eerder heimwee naar Benidorm dan naar Mokum, hoe gek kan het lopen.
Maar oma wordt gaandeweg de reis in Frankrijk onwel, ze begint wat te hoesten en te proesten en wordt al snel als aansteller gezien, "je zal wel weer je zin door willen drijven en dat we moeten stoppen maar dat gaat niet gebeuren", tja, schoonzoons kunnen hard zijn. Maar oma simuleert niet, ze begint bloed op te hoesten en verdwijnt bij een tankstation voor minstens een half uur met dochterlief naar de toiletten.
Daarop besluiten ze toch maar een arts te raadplegen. Ze zitten nog in Zuid-Frankrijk en besluiten naar Marseille te rijden, niet de meest logische plek misschien maar de paniek doet iemand nu eenmaal tot rare beslissngen komen. En, zo weet schoonzoon te melden, daar is een groot ziekenhuis, dat kan niet anders.

Eenmaal aangekomen lijkt oma uit de 'bijna' as herrezen, er worden wat vermoeidheidsverschijnselen geconstateerd en ze krijgt wat pilletjes mee voor onderweg, de arts van dienst is van mening dat het allemaal wel meevalt en dat wagenziekte in conbinatie met de warmte en te weinig water vast de oorzaak is van de conditie van oma.
"Veel drinken", adviseert de arts, dat komt oma bekend voor, dat was in Benidorm niet anders. de Sangria werd als het ware in grote vaten binnengerold als oma in aantocht was. Ze genoot met volle teugen en mistte ongetwijfeld de aandacht die zij daar kreeg.

Eenmaal richting het noorden gaat het toch weer mis, zes uur in de auto is geen pretje en de enige afleiding waren de plaspauzes, schoonzoon wilde toch maar het liefst zo snel mogelijk terug naar Nederland, die had het wel gehad. De pilletjes hadden hun werking gedaan, oma had ze met iets teveel enthousiasme ingenomen en werd misselijk.
Zin in eten had ze niet dus besloot het gezin oma in de auto te laten terwijl zij zelf ergens wat gingen eten. De auto werd achtergelaten op het parkeerterein van een hotel/ restaurant naast een tankstation langs de snelweg, Dyon was net gepasseerd dus Nederland was praktisch onder handbereik. Er werd besloten na het eten door te kachelen.

Met een volle buik en een broodje voor oma gaat het gezin naar de auto terug waar oma lekker ligt te slapen, ze stappen in, proberen oma wakker te maken voor het broodje maar oma reageert niet. Oma blijkt te zijn overleden. Ik kan me een romantischer plek voorstellen maar goed, het moet snel en pijnloos zijn geweest want eerlijk is eerlijk, oma lag er heerlijk rustig bij.
Maar wat nu?

Politie bellen! "Maar Peter, zegt Sylvia tegen haar man, je moet dinsdag werken, dit gaat een hoop trammelant geven". Peter denkt mee maar kan niets verzinnen wat beter is, todat een van de kids zegt: "we kunnen toch gewoon doorrijden, wat maakt dat nou uit?" Maar de jongste van het spul ziet dat totaal niet zitten, die wil niet met zijn dooie oma in een auto zitten. Hoe Peet en Syl ook op hem inpraten, hij gaat niet mee als oma in de auto blijft zitten.
Bellen naar Nederland, er zit niets anders op, dit moet geregeld worden. De ANWB zegt dat de wet op de lijkbezorging zeer ingewikkeld is, ze weet niet precies hoe het zit maar ze zal informere en terugbellen. Dat gebeurt, maar de mededeling is geen leuke. Ze moeten aangifte van overlijden gaan doen en dan moet er worden vastgesteld of er sprake is van een natuurlijke dood, tot die tijd mag de gehele familie het land niet verlaten. Als het lijk wordt vrijgegeven moet oma met een speciale koelwagen naar Nederland worden overgebracht maar daar komt een behoorlijke papierwinkel bij kijken. Uitvoer- en invoerpapieren en je moet ook de Belgische autoriteiten nog inlichten, immers, je moet ook nog eens door dat land en met een overledene kun je niet zomaar tripjes door verschillende landen maken.

Dit gaat dagen duren en er zal voor het gehele gezin een hotel geboekt moeten worden, dat gaat een hoop geld kosten, de kinderen moeten naar school en pa moet werken. Nee, dit is geen goede ontwikkeling. Er moet een andere oplossing zijn. Peter weet raad, "we rijden terug naar Nederland en doen net of oma in Nederland is overleden, bij de grens is toch geen controle, dit moet te doen zijn". Maar ja, de kleinste weigert nog altijd met een lijk in de auto te gaan zitten dus neemt het gezin een, naar later zal blijken, drastische beslissing.

"We rollen oma in de tent die op de imperiaal ligt en binden haar vast op het dak". Na wat gesteggel lijkt dit iedereen een goed idee, althans, de enige snelle solutie. Zo gezegd zo gedaan. Ze gaan terug naar het hotel om de nacht af te wachten om oma dan 'in te pakken' en een etage hoger te leggen. 's Nachts gaan Peet en Sylvia met de oudste naar oma en rollen haar in de tent, ze wordt netjes op het dak gelegd en goed vastgesnoerd want we moeten oma tijdens het rijden natuurlijk niet verliezen.
Bekaf als ze zijn gaat het drietal terug naar het hotel, ze maken van de gelegenheid gebruik om te overnachten en besluiten 's morgens vroeg op te staan zodat ze eenmaal in Nederland alles snel kunnen regelen. Dan slaat het noodlot toe, ze komen bij de auto en Sylvia schreeuwt het uit: "oma is gejat". En ja hoor, de tent is van het dak gehaald met oma erin. Ze zoeken de buurt af maar niets te vinden, tent en oma zijn spoorloos.

De politie bellen is nu helemaal geen goed idee meer dus besluiten ze terug naar Nederland te rijden. Eenmaal aangekomen bellen ze de politie wat ze moeten doen. Het verhaal wordt aanvankelijk totaal niet gelooft maar de kinderen geven de doorslag, oma is onderweg gestorven en later gestolen van een parkeerplaats in Frankrijk.
Oma werd teruggevonden, ze bleek met tent en al te zijn meegenomen door dieven die veel langs de Franse snelwegen opereren, oma is dertig kilometer van de plaats van overlijden door een boer teruggevonden in zijn weiland. Uiteindelijk kostte het haar kinderen een hoop geld maar zo konden zij wel rechtzetten wat ze verkeerd hadden gedaan.
De rechter was mild en oordeelde dat de straf wel groot genoeg was geweest, Sylvia was ingestort en de jongste liep bij een kinder-psycholoog. Pa kreeg nog wel een boete van vijf honderd gulden. Voor een voorwaardelijke straf was geen noodzaak aldus de rechter, immers, opa was al dood en oma nu ook, kans op herhaling leek hem uitgesloten.

Oma werd keurig begraven in Nederland en het gezin kwam er weer helemaal bovenop. Na zoveel jaar kunnen ze waarschijnlijk net zoals jij en ik lachen om het voorval. Of ze ooit nog naar Benidorm zijn geweest is mij niet bekend.

Foto's Edwin van den Berg

Edwin is

>>> Simon de Waal fotografeert Amsterdam