Mokums

Oudste café van Mokum

Enige tijd geleden had ik een leuk gesprek met iemand over de oudste café's van Amsterdam. Zij was ervan overtuigd dat dat café Chris was, maar volgens mij is café De Druif zelfs al ouder, ook ouder dus als de Karpershoek, waarvan al jarenlang gezegd wordt dat het het oudste café van Amsterdam is.

Later laait de discussie opnieuw op als Edwin van den Berg mij benaderd om samen met hem voor het NOS journaal een item te maken over welk café nu écht de oudste kroeg van Mokum is. Helaas was ik verhinderd, maar Edwin kent mijn mening en ging met de camera op pad.

Maar wat zegt de gemeente eigenlijk?

De officiële kanalen bewandelen geeft meer uitsluitsel dan een kroegentocht, ook al is dat laatste vele malen leuker. Maar zelfs de gemeentelijke archieven overtuigen mij niet. Ze weten het eigenlijk ook niet. Zij trekken conclusies op basis van gegevens uit de analen waarin beschreven staat waar en wanneer een vergunning werd afgegeven of dat er duidelijk werd opgetekend dat er sprake was van een kroeg. Soms is het ijkpunt wanneer men belasting is gaan betalen.
De navolgende ranking moet je dan aanhouden, maar let op, dit staatje werd in 2023 alweer achterhaald door een nieuwe werkelijkheid.

Karpershoek, Martelaarsgracht 2, 1606 (of 1641?)
De Drie Fleschjes, Gravenstraat 18, 1619
Chris, Bloemstraat 42, 1624 (of 1882?)
Brandon, Keizersgracht 157, 1626
De Druif, 1631 (of 1863?) (link)
Papeneiland, 1642 (link)
Hoppe, Spui 18-20, 1670
André Lacroix, Overtoom 219
Kalkhoven, Prinsengracht 283, 1670
Wijnand Fockink, 1679 (link)
In de Wildeman, 1690 (link)
De Blauwe Druif, 1733 (link)
Oosterling, Utrechtsestraat 140, 1740
De Ooievaar, 1782 (link)
't Smalle, Egelantiersgracht 12, 1786
De Dokter ('t Doktertje), 1798 (of 1706?) (link)

1544
Zelf heb ik ook wat speurwerk gedaan en ben tot de conclusie gekomen dat de gemeente één café over het hoofd ziet dat toch echt als enige de titel 'oudste café van Amsterdam' mag dragen.


In 't Aepjen, Zeedijk 1 Op de stadskaart van Cornelis Anthonisz uit 1544 staat het 'Aepgen'.
Dit café is in veel verhalen beschreven. Hoogstwaarschijnlijk had het niet de juiste vergunningen of betaalde het geen belasting waardoor het niet voorkomt als officieel café, maar het feit dat dit één van de twee in Amsterdam overgebleven houten huizen is zegt ook veel over hoe oud het café is.

In 't Aepjen

Dit café zit dus in een van de oudste panden van de stad, sterker nog, in een van de twee nog bestaande houten huizen van Amsterdam. Dat zegt op zich niet alles, maar de bestemming van het pand was al ruim voordat de Karpershoek uit de grond werd gestampt een herberg voor zeelui. En wie denkt dat zeelui geen druppel drinken heeft zelf zeker teveel zeewater gedronken.


Jan van In 't Aepjen neem het in de zomercolumn van de NOS op tegen Rinus van De Karpershoek. En eigenlijk verwoordde Rinus het gelijk van MokumsNL nog het beste: "er is tot nu toe niemand die op papier kan bewijzen dat In 't Aepjen een ouder café is dan De Karpershoek".


En zo is het, je kunt geen vergunning vinden voor het uitbaten van een kroeg, maar wel de talloze zeemansverhalen over In 't Aepjen en dus de officiële stadskaart van de gemeente. En daar wordt duidelijk dat er aan de kop van de Zeedijk een herberg stond waar de zeelui sliepen en beneden hun borreltje dronken.
Lees HIER meer over In 't Aepjen dat zo dus al in 1544 heette vanwege de zeemanslui die hun rekening niet konden betalen en aapjes als betaling meebrachten.

UPDATE 2023

Na speurwerk van historicus Maarten Hell blijkt dat de Drie Flesches in de Gravenstraat het oudste café is, maar niet zozeer omdat het ook daadwerkelijk ouder is dan 1619, maar meer omdat een café waarvan men dacht dat het ouder was dat niet blijkt te zijn.


Volgens Hell komt de Karpershoek op de tweede plek, het zou pas in 1641 een café zijn geworden. Daarmee gaat hij er blijkbaar dus vanuit dat Chris, Brandon en De Druif jonger zijn. Café De Dokter stamt volgens Hell uit 1706 en komt daarmee als derde uit de bus.

Café 't Aepjen neemt het sportief op, de mannen daar zeggen ook nooit te hebben beweerd dat zij het oudste café van de stad zijn. Dat het een van de eerste herbergen van de stad was kan zo zijn, aldus Hell, maar officieel was dat het niet, er moet, voor een historicus, hard bewijs zijn en dat bracht Hell ertoe dat café De Drie Flesches het oudste van Amsterdam mag worden genoemd.

Hell voert aan dat café 't Aepjen pas recent een oude inventaris had gekregen, maar over mijn stelling dat het een herberg was, dus een soort van café, zegt Hell verder niets. Wat het café en ik ook nooit beweerd hebben is dat het officieel het oudste café was, maar vast staat dat hier al lang zeelieden kwamen en er sliepen, aten en dronken.
Die verhalen dateren van voor 1544 toen Cornelis Anthonisz het op de stadskaart intekende.

Overige kroegen
Amsterdam is zo enorm veel café's rijk dat je een jaar moet uittrekken om alle leuke plekjes te kunnen bezoeken. De 'cafédichtheid' is in Amsterdam het hoogst van Nederland. Na het oudste en kleinste café zijn ook de volgende fraaie gelegenheden een bezoekje meer dan waard.

De Pilsener Club (de Engelse Reet), Begijnensteeg 4
Lacroix, overtoom 219
't Mandje (link)
de Pels, Huidenstraat 25
de Wetering, Weteringstraat 37
de Zon, Nieuwmarkt 2
De Roode Laars, Zeedijk 17
Emmelot link
't Monumentje, Westerstraat 120
Hegeraad, Noordermarkt 34
Nol, Westerstraat 109
Lowietje (Baantjer cafe) (link)
Rooie Nelis, gesloten (link)

Compleet?
Vast niet. Als jij vindt dat een café hier echt niet mag ontbreken dan mail je me maar, ik zet hem er bij. Als je een foto hebt nog mooier, maar dat hoeft niet, de kans dat ik er zelf een keer langs ga is redelijk aanwezig [|:-)

CNN

Hoe toevallig?! Of juist niet. Binnen 24 uur werd ik door zowel de NOS als CNN benaderd voor informatie over de oudste kroegen van Amsterdam. Beiden heb ik informatie verstrekt en zeker, iedere positieve aandacht voor de stad is welkom, zelfs als er alcohol in het spel is.

Link: Zomercolumn NOS 24 augustus 2012: wie heeft het oudste café van Amsterdam?

   MAAR LEES OOK: HET KLEINSTE CAFÉ VAN AMSTERDAM

DeLaMar: La Cage Aux Folles

Een 'normaal' gezin moet de weg plaveien voor het huwelijk van hun zoon maar als de biologische moeder afzegt en Albin toch ten tonele komt dreigt de norse schoonvader zijn zege aan zijn dochter te onthouden.

Een 'vriendin' weet op uiterst listige wijze het tij te keren. Een uiterst verrassend en spectaculair slot lig in het verschiet.

>>> ...meer over La Cage Aux Folles...

Geen Website? Voor kleine bedrijven in Amsterdam heb ik een totaalproduct, ik maak persoonlijk met u goede en eerlijke afspraken voor een succesvolle website. >>> KLIK HIER <<< Wat En Waar? De Jordaan Mokums Mataglap - knettergek Heuler - meeprater Mansjen - geld ophalen Jeremiade - oeverloos gezeur Kaskenade - druk maken om niets, ophef  >>> PLAT AMSTERDAMS <<< Wat blaadjes Happy Ending niet en wel wat je denkt Parkeerplaats Amsterdam niet echt eenvoudig Oudste huis van de stad is dat wel zo? Keizerskroon Rood, blauw of toch goud? De Lommerd snel geld lenen Nieuwsbrief schrijf je gratis in