Ochtendsterren en andere gladiolen
In een bijzonder dorp als Amsterdam heb je ook dito inventaris. Ik zeg het maar zoals het is, er liepen en lopen soms toch ietwat vreemde figuren
rond die op zich toch ook allemaal zo hun verhaal hebben. Vaak is de bagage die zij meeslepen vele malen dikker dan die van jou of mij.
De aanleiding om een pagina te wijden aan zeer bijzondere mensen is niet om ze in de spotlights te zetten want daar hebben ze vaak allesbehalve
behoefte aan. Het was Kokadorus die de aanzet gaf.
Fabiola
'Een levend kunstwerk', dat vond Fabiola van zichzelf, niet dat ze die eretitel zichzelf had aangemeten want zo onbescheiden was zij nu ook niet
meer. Je merkt, ik schrijf in de verleden, Fabiola is overleden. Iedere Amsterdammmer kent haar, want Fabiola lijkt een vrouw, kleedt zich als een
vrouw, praat als een vrouw, heeft de naam van een vrouw, voelde zich vrouw, maar is toch echt een man. Peter (Peter-Alexander) is 65 jaar jaar
oud geworden. Maar na de gedaanteverwisseling wilde ze Fabiola genoemd worden dus houden we het daar op. Als je Fabiola hoorde praten dacht je
dat hij een Limburger of misschien
zelfs wel een Belg was, maar Fabiola kwam oorspronkelijk uit Duitsland! Wel heeft zij jarenlang in Antwerpen gewoond, vandaar het 'dubbele' accent.
De straatschooister Fabiola mengde zich graag met alles en iedereen wat tegendraads was. Of dat nu de kraakbeweging of een groepje kunstenaars was,
Fabiola was erbij. Zij sloot zich aan bij de homobeweging en in het Stedelijk Museum mocht zij haar naam en faam als levend kunstwerk drie maanden lang
waarmaken, maar alles went, zo ook de aanwezigheid van de immer kleurrijk uitgedoste Fabiola. "Er zit veel vrouw in deze man" heeft Peter ooit over
zichzelf gezegd.
Foto van Merlin von Irrwegen >>>
In de roerende jaren zestig is Fabiola van de partij in Amsterdam en wordt met rust gelaten als zij zich uitbundig laat zien in de Amsterdamse
straten, "een verademing ten opzichte van België". En je hoefde nooit veel moeite te doen om Fabiola tegen het lijf te lopen. Helaas is dat
nu verleden tijd, op 27 januari overleed zij aan de gevolgen van kanker.
Letze
Klaas: Het Waterlooplein heeft altijd een bijzondere aantrekkingskracht en zeker tolerantie gehad op bijzondere en merkwaardige figuren. Hun
gezichten zie ik nog altijd glashelder voor me.
Gekke Henkie, Opera Joop, Ko en z'n kameraad Ben, het Oude Mevrouwtje en natuurlijk Letze.
Letze woonde in een oud VW bestelbusje op het Plein. Hij had altijd een leren jas aan, enkelt, het was geen leer maar katoen dat zo vet en
smerig was dat het leer leek. Op de binnenkanten van die bus stonden allemaal wiskundige en scheikundige formules, heel netjes geschreven. Ik
zou er wat voor over hebben om die bus nog eens te zien en uit te zoeken wat die formules betekenden.
Kokadorus
Meijer Linnewiel (
link) was de echte naam van deze standwerker die in 1934 overleed, Meijer was
een hele handige jongen die als broekie van amper elf jaar oud in Amsterdam op straat een paar centen verdiende. Zijn leven lang heeft
Kokadorus niets anders gedaan dan straatverkoop.
Tussen de bedrijven door gaf hij zijn ongezouten mening over de politiek. Op het Amstelveld, zijn favoriete werkplek, staat sinds 1977
een standbeeld voor Meijer met daarop zijn bijnaam 'Kokadorus'(met een 'k' dus.)
Moffie
Klaas vertelt: "In mijn jeugd had je 'Moffie' op het Plein. Die kon waanzinnig goed verkopen. Altijd nieuwe horloges. Hij pakte er een
uit een doosje en begon dan over Zwitserse precisie en 17-steens incabloc enz. "Dit klokkie pak ik op en ik leg het niet meer terug, wie
geeft er een gulden?"
Je snapt 'm wel, voor een piek wilde iedereen wel zo'n klok. Vervolgens ook wel voor twee enz.enz. Ondertussen prachtige verhalen. Het
ging dan uiteindelijk weg voor 25 gulden. Werkte perfect. En als je klachten had kon je 'm altijd bellen. "Hier is m'n telefoon nummer" en
dan stroopte hij z'n mouw op en daar zat een getatoeëerd nummer uit Auschwitz.
Had-je-me-maar
Nelis de Gelder (Amsterdam, 22 november 1856 – Amsterdam, 30 november 1931), was een muzikale zwerver die van 1856 tot 1931 door Amsterdam schuimde,
het liefst rond het Rembrandtplein, die het schopte tot gemeenteraadslid van Amsterdam, een functie die hij nooit zo bekleden want hij werd opgepakt
voor het drinken van spiritus en opgesloten. Hij werd vrijgelaten onder de voorwaarde dat hij af zou zien van zijn raadszetel.
Nelis verloor tweemaal een echtgenote wat hem aan het zwerven bracht. Toen de musical 'Had-je-me-maar' van Louis Davids in première ging
werd Nelis gevraagd er op straat reclame voor te maken, dat leverde hem de bijnaam 'hadjememaar' op. In 1931 overleed hij op 75-jarige leeftijd
in het Binnengasthuis aan de gevolgen van een aanrijding. Een auto zag hem te laat en schepte hem.
Oetekwa
Niet veel mensen zullen zich hem herinneren en ook ik weet niet wat er van hem geworden is, maar dat hij voor eeuwig op mijn netvlies staat
gebrand is zeker. Toen ik nog met vriendjes uit de buurt op straat speelde was het Waterlooplein nog gewoon een markt, niets ambtenaren en metalen
kramen, nee, het Waterlooplein was het domein van handelaartjes die het liefst alles op de grond uitstalden.
Langs de Amstel stonden prachtige gebouwen, ik weet nog goed dat ik wel eens bij Veronica thuis kwam, in wat een prachtig huis woonde die familie. Maar
ook Anton Witzel, de tekenaar/ dichter. Alsof je in een andere wereld stapte. En dat was het hele Waterlooplein eigenlijk. Niet voor niets is het
'plat Amsterdams' hier ontstaan, niet in de Jordaan of de Pijp, nee, midden op het Waterlooplein.
De schrik van de kinderen uit de buurt was Oetekwa, hij leefde in een oude bestelbus midden op het Waterlooplein, als 's morgens de kooplui kwamen hoorde
of zag je hem niet totdat de nering weer was ingepakt. En op zondag, ja, dan was het extra 'spooky' op het plein, dan had Oetekwa het rijk voor zich alleen
en durfden wij nauwelijks in de buurt te komen.
En als we toch eens een kijkje namen smeet hij de deuren van zijn 'paleisje' open om ons met zijn hels geschreeuw angst aan te jagen, en dat lukte hem
keer op keer. Met de komst van de Stopera verdween de markt en daarmee ook de bus van Oetekwa. Waar hij heen is gegaan ben ik nooit achter kunnen komen.
Zijn naam is wellicht ontleend aan de wijk Oetewaal, waar nu Artis is. Aan de rand ervan stond een leprozenhuis.
Japie
Japie (?) Goldschmeding, was een zwerver die verslaafd was aan alles. Hij werd op een gegeven moment gearresteerd omdat hij verdacht werd
van moord op zijn vader. Hij was zoon van de bekende Amsterdammer Goldschmeding die jarenlang aan het Spui een grote winkel voor piano's
en vleugels heeft gehad. De familie Goldschmeding was een rijke familie.
Later bleek dat Japie het toch niet had gedaan waarop hij werd vrijgelaten. Al jaren hebben we Japie niet gezien. Wat zou er van zo'n man
uiteindelijk zijn geworden?
Jimi Hendrix
Jimi (Humphrey Pietersz,
link) was Antiliaan en 'werkte' naar eigen zeggen vier
dagen per week. Velen dachten denken dat hij op straat rondzwierf maar niets was minder waar. Jimi leefde in een 'tempel'. Zijn appartement lag niet
in de Pijp maar was wel behangen met gitaren (10) en alles wat met Jimi Hendrix te maken had, zijn grote voorbeeld.
De echte Jimi Hendrix stierf op 27-jarige leeftijd, 'onze' Amsterdamse Jimi overleed op 62-jarige leeftijd in 2012 en verdiende officieel zijn brood
op straat, hij betaalde ook netjes belasting.
Jimi speelde meestal voor de HEMA, want, zo zei hij, "ik hoop voor een grote zaak te sterven", en je kunt veel van de HEMA zeggen
maar niet dat het geen grote zaak is. Steevast gooide ik wat in zijn kissie.
Helaas werd Jimi ziek en kon hij niet meer op straat spelen, opgewekt als altid verliet hij onder vrienden het tijdelijke leven.
Pasquale Figaro
Pasquale Figaro (
link) is het levende bewijs dat Amsterdam heel bijzonder is. Hij werkte jaren mee
aan het programma Baantjer, hij soigneerde menig artiest die optrad in deze in Amsterdamopgenomen politieserie naar de boeken van Appie Baanjer.
Ooit kreeg hij
een brief van Tony Blair.
Reclame heeft Pasquale nooit nodig gehad. "Mijn reclame zit in mijn stoel".
Saluti!
Pasquale ontvangt u graag van dinsdag tot en met donderdag tussen twaalf en zes.
Begijnensteeg 10
1012 PN AMSTERDAM
Telefoon: +31 (20) 622 20 78
Suggesties zijn welkom
Als je ook een klein stukje wilt bijdragen dan plaats ik dat graag.