Pilletje?
Gekscherend maakte ik de opmerking dat je vroeger tabletten op de pillenbrug kon kopen en tegenwoordig tablets, zit nogal een verschilletje in, enige
overeenkomst is wellicht dat er van beiden een rustgevende werking uit kan gaan.
Maar al snel meldde iemand dat de pillenbrug zich op een geheel andere plek zou begeven dan ik verkondigde. Ik meen zeker te weten dat de
Damstraat niet uit één, maar uit vier straten bestaat en van de Dam tot aan de Sint Antoniesbreestraat loopt. Je begint in de Damstraat,
loopt vervolgende de Oude Doelenstraat in, die gaat over in de Oude Hoogstraat en het laatste stuk is de Nieuwe Hoogstraat.
Net zo zeker dacht ik te weten dat de roemruchte 'pillenbrug' zich tussen de Damstraat en de Oude Doelenstraat bevindt. Pip zei: "De beruchte, beroemde 'Pillenbrug'
is niet gelegen aan de Damstraat, maar betreft de brug over de Ouderzijdsachterburgwal bij de Lange Niezel". Misschien haalde Pip daar zijn pillen, ik herinner
mij iets anders. Maar Pip kreeg alsnog gelijk, dacht ik. Enkele oud-gedienden van bureau Beursstraat zeiden dat het bij de lange Niezel was, zoals Pip ook dacht,
maar ik bleef volharden en zoeken, Simon de Waal gaf het verlossende antwoord.
Twee pillenbruggen?
Zeker, ik ben niet alwetend, dus heb ik er even wat literatuur op nageslagen. Zo deed de Technische Universiteit van Delft ooit onderzoek, die
schreven in 1991:
De in de Damstraat gelegen brug over de Oudezijds Achterburgwal ging halverwege de jaren tachtig door voor 'pillenbrug'. Met behulp van een door
plaatselijke winkeliers ingehuurde groep 'afsmijters' werd het gebruikers- en dealersgilde verdreven naar de brug over de Oudezijds Voorburgwal. Ook
hier werd door de naburige middenstand een beroep gedaan op de 'afsmijters', zodat de pillenhandel nog verder in de richting van de Kloveniersburgwal
opschoof.
Maar ook in tal van andere publicaties en stukken van de gemeente komt 'mijn' brug naar voren als de Pillenbrug. De brug die Pip bedoelt is brug 207,
beter bekend als de Liesdelsluis waar de naam 'Niezel' van afkomstig is. Deze brug gaat ook over de Oudezijds Voorburgwal, maar dan ter hoogte van de
Lange Niezel. Een stuk verderop dus. Ik vroeg Misha Nauman van politiepost Nieuwmarkt om hulp, als hij het niet weet, wie dan wel? Misha
zei me dat het 100% zeker de brug bij de Niezel was, waarmee ik dus ongelijk kreeg en Pip gelijk.
Over 'mijn' pillenbrug is nog wel iets opmerkelijks te vertellen. Er staat al jaren een haringkraam, so far so good, maar ooit doken er ineens vier beelden
op. De pret was van korte duur want eind 1986 werden de beelden onthoofd, daar zat de plaatselijke middenstand achter want die zagen met lede ogen aan dat ze
als schuilpek dienden voor de pillenpushers die vanachter de beelden hun nering overdroegen in ruil voor harde munten die al snel weer werden omgezet in
hard drugs.
Dit verhaal herinnerde een oud bewoner van de Oude Hoogstraat zich gisteren desgevraagd nog goed, er werden dus wel degelijk pillen verkocht op deze brug
waaraan de ondernemers in de directe omgeving op wel zeer ludieke wijze een einde maakte.
Maar hé, wat zegt eigenlijk de Amsterdamse dienst die over de bruggen gaat?
De Pillenbrug is een andere naam voor de Varkensluis, brug 204 over de O.Z. Voorburgwal, die jarenlang een ontmoetingsplaats was voor junkies, daklozen
en alcoholisten. Buurtbewoners sloopten de zitbank op deze brug. Ook werden er vier beelden geplaatst van Marti van der Loo. Toen er een bloemen- en
een oliebollenkraam op de brug werden gezet, verplaatste de handel zich naar de volgende brug, de Paulusbroedersluis, brug 215. Toen daar vervolgens
een zuurstokkenkraam werd neergezet, werd de ontmoetingsplek naar elders verplaatst.
...en dat is dus
wel in de Oude Hooogstraat, nah ja, ik dacht, het is wel best zo. Maar Simon de
Waal (
link) ging toch nog eens navraag doen bij zijn (oud-)'collega's van bureau Warmoesstraat, en wat bleek?
De pillenbrug was toch die in de Oude Hoogstraat en niet die ter hoogte van de Lange Niezel. Simon en Misha, bedankt! Het maakt de site accurater en mij minder
een nep-Amsterdammer zoals Pip mij meermaals en behoorlijk eigenwijselijk betitelde.
Omtrent de restauratie van de beelden is veel te doen geweest, uiteindelijk mocht de kunstenares (Martie van der Loo) nieuwe beelden maken die ook zijn
geplaatst, zie onderstaande foto. Daaronder de foto van de pillenbrug bij de Lange Niezel en de derde is weer de 'echte' pillenbrug van weleer.
De voormalige pillenbrug
Hoe werkte dat nou eigenlijk, met die pillen?
Het begon met een vervalst doktersrecept, er zijn in die tijd meerdere mensen aangehouden die vervalste recepten uitschreven voor onder andere valium, morfine,
haldol en seresta. De 'handel' was goud want een pil kostte destijds nog geen gulden terwijl ze zeven keer over de kop gingen. We hebben het tegenwoordig wel eens
over zorgfraude, dat was in die tijd echt niet anders, want de ZAO, hét Amsterdamse Ziekenfonds, bleef aan de pan hangen.
Toen er geen recepten meer doorkwamen werden de pushers vindingrijker, ze lieten stromannetjes pillen voorschrijven en kochten die vervolgens op, ook werden er
recepten gekopieerd, als die dan bij een nachtapotheek werden ingewisseld vroeg de dienstdoende apotheker niet verder. De mazen zijn wat verfijnd de laatste
jaren maar ze zijn er nog steeds, voorwaarde is tegenwoordig wel dat je ingeschreven moet staan bij een apotheek, maar daar is dan ook wel zo'n beetje alles
mee gezegd.
En tenslotte is een apotheker een commercieel bedrijf die ook winst wil maken en zich geen verlengstuk van politie acht. Die hebben zelf door de gehele straat
bewakingscamera's opgehangen, mocht er al eens wat voorvallen dan zijn de dienders zeer snel ter plaatse.
Dus...
De 'pillenbrug' is wel degelijk de brug over de Oudezijds Voorburgwal ter hoogte van de Lange Niezel en niet de brug die de Damstraat met de Oude
Doelenstraat verbindt, daar worden alleen nog haringen en hotdogs verkocht en de politie houdt op zes meter boven de grond keurig een oogje in het zeil.
...en Pip?..
Tja, dat is een hardnekkige hoor, die Pip, laten we het er maar op houden dat er twee pillenbruggen waren en als iemand hier een referendum over wil houden,
be our guest.