Mata Hari en Badr Hari zijn geen familie
Ik maakte eens de opmerking dat Badr (de Amsterdamse K1 vechter) geen familie was van Mata. Ik dacht, leuk
grapje. Moest ik gaan uitleggen wie Mata Hari dan wel niet was. Nou, dat doe ik graag.
Mata in brons
Hoewel dus niet de aanleiding wil ik het toch vermelden. In 2006 zag ik een bronzen beeld
in een winkel en dacht 'die moet ik hebben'. Het stelde Mata Hari voor in een pose zoals die zo
typerend was voor haar.
Het beeld staat nog steeds in onze woonkamer, het is één meter twintig hoog. Iedereen die bij me
op visite komt vraagt wie dat is. Voortaan kan ik naar deze pagina verwijzen [|:-)
Notendop
Mata Hari was de bijnaam van een danseres die zeer wulpse vormen had en daarmee niet alleen haar
publiek maar ook de vijand in de Eerste Wereldoorlog wist te verleiden. Zij ontfutselde geheimen
van Duitsers, voor het eind van de oorlog overleed zij.
Klinkt als, maar is toch echt
Margaretha Geertruida Zelle is een Friezin die op 41-jarige leeftijd de dood vind als zij veroordeeld
word wegens spionage. Haar leven stond in het teken van de dans. Je zult naar het museum in haar
geboorteplaats Leeuwarden moeten gaan als je meer over haar te weten wil komen.
Ik ben er niet eens achtergekomen of ze nu Griet of Margreet werd genoemd want beiden kwam ik tegen,
misschien zegt dit ook wel veel over de persoon achter 'mevrouw Zelle'.
De link met Amsterdam
Er is een wel zeer bijzondere link, laat ik bij het begin beginnen. Mata gaat naar school maar
wordt weggestuurd als zij een verhouding krijgt met de directeur. Alle mannen vallen als een blok voor
haar, daar heeft zij net zo veel last als plezier van.
Mata trouwt met een leger-officier en gaat in Amsterdam wonen. Het huwelijk was niet best en toch
krijgen zij twee kinderen waarvan er een al snel overlijd. Na zeven jaar huwelijk scheidden de twee en
krijgt Mata korte tijd de voogdij over hun dochter.
Haar ex betaalt geen alimentatie en ontvoert hun dochter. Mata zou haar nooit meer zien.
Margreet is 26, alleen en berooid. Zij probeert zonder succes in Parijs als danseres aan de bak te komen. Een hernieuwde poging in
Nederland slaagt wel omdat zij ontdekt wordt door een Franse
museumdirecteur die haar als Indische danseres een tentoonstelling laat openen.
Voor deze gelegenheid wordt de naam Mata Hari bedacht, dat is Maleis voor 'zon'. Letterlijk 'oog van
de dag'. Er wordt een mythe opgetrokken dat zij uit het verre oosten komt en daar het dansen heeft
geleerd, iets wat dus ver van de waarheid is.
Het levert Margreet als Mata Hari veel roem op, heel Europa bejubelt haar.
Mata verslindt mannen bij de vleet die zich werkelijk bij bosjes tegelijk aanbieden. Mata laat het zich
allemaal welgevallen maar kiest uiteindelijk voor wat meer rust door alleen nog rijke minnaars aan
de haak te slaan.
De oorlog breekt uit
Vanaf het begin van de oorlog in 1914 tot midden 1916 leeft Mata Hari betrekkelijk rustig en geborgen,
de minnaars wisselen elkaar nog steeds af. Een van die 'lovers' is een Duitse officier die haar overhaald
voor de Duitse inlichtingendienst te gaan werken. Tijdens een opdracht in Parijs wordt ze verliefd op
een Russische kapitein met wie zij gaat samenwonen in Vittel (Frankrijk.)
Bij een gelegenheid ontmoet zij het hoofd van de Franse inlichtingendienst die haar zover krijgt
over te lopen. Door een ongelukkige samenloop van omstandigheden pakken de geallieerden haar op op
verdenking van spionage voor de Duitsers.
Haar Franse contactpersoon ontkent iedere band tussen Mata en de Fransen waarop zij in een
lastig parket komt. Op 13 februari 1917 wordt zij gearresteerd.
Na vele verhoren, waarbij zelden een advocaat aanwezig mocht zijn, besluit een jury op 25 juli 1917 dat
Margreet schuldig is aan pro-Duitse spionage-activiteiten. Zij wordt ook in hoger beroep ter
dood veroordeeld, protesten van de Nederlandse regering halen niets uit.
Op maandag 15 oktober 1917 gaat de zon definitief onder voor Mata Hari. Zij sterft voor het
vuurpeloton.
Weetje
Einde aan alle twijfels pas in 2017? Of toch eerder?
De Franse staatsdossiers over Mata Hari die antwoord moeten geven op de vraag of zij een spionne,
dubbelspionne of slachtofffer van een complot was worden pas in 2017 openbaar gemaakt.
Het verhaal gaat dat de Duitsers een bericht verzonden waarvan ze wisten dat de Fransen het konden lezen
waarin Mata Hari verdacht werd gemaakt. De informatie werd verkeerd geïnterpreteerd door de Fransen
waardoor zij een gevoelige militaire nederlaag leden. Mata Hari werd de vermoedelijke zondebok.
In 2014 besliste de Franse President Hollande dat veel dossiers eerder openbaar zouden worden. Mata Hari bleek als
een spionne te worden gezien, een intrigante die mannen verslond om een lekker leven te kunnen leiden van het geld
dat zij kreeg voor het doorspelen van geheime informatie. Zij werd door een militaire rechtbank ter dood veroordeeld
voor spionage en het verstrekken van staatsgevoelige informatie aan de vijand.
Zij zou met vijftien tot achttien mannen tegelijkertijd een verhouding hebben gehad, een geboren spionne, aldus het dossier.
Het complete dossier (1295 pagina's) over Mata Hari staat op het Internet.
...kijk hier verder...
Mata Hari, een sterk merk
Hoewel zij al lang dood is heeft haar optreden veel indruk gemaakt. Over haar leven zijn veel boeken
geschreven, zelfs een strip gemaakt. Documentaires en films speelden met graagte in op de mystiek
rond haar persoon.
Zelfs onze eigen Sylvia Kristel kroop in 1985 in de rol van Mata Hari.
Een popgroep, kleding, tulp, drankje (absinth), flipperkast, software, straatkunst, wanddecoratie,
cosmetica, caviasoort, munt, tas, bar, trein, spelletje, juwelen, evenementenbureau en een
uitgaanscentrum zijn vernoemd naar Mata Hari.
Een niet te missen link met Amsterdam zijn de.....
Mati Hari panden
Op woensdag 2 maart 2011 onthulde Lodewijk Asscher (wethouder Amsterdam) het compleet gerenoveerde
rijksmonument 'Mata Hari' aan de Oudezijds Voorburgwal die door woningcorporatie Ymere wordt beheerd.
'Mata Hari' is gelegen in hartje Amsterdam in het 'wallengebied' tussen de Warmoesstraat
en de Zeedijk (postcode 1012.)
De gemeente koopt hier panden op om criminelen buiten de deur te houden, de bestemming is verhuur
aan bonafide ondernemers en burgers zodat de leefbaarheid van de buurt omhoog gekrikt wordt.
Vanaf 1951 was het pand in gebruik bij confectiefabriek Determeyer maar bekend werd het toen de
koning van de Amsterdamse onderwereld, Frits van de Wereld (Simon Fred Adriaanse), er in 1973 een
gokpaleis met de naam 'Mata Hari' vestigde.
De ene na de andere inval volgde maar het zou tientallen jaren duren alvorens justitie echt greep
kreeg op het pand. Van de Wereld was overigens in 1996 al overleden. Ymere kocht in 2007 het
leegstaande complex en gaf er na renovatie in overleg met de gemeente een nieuwe bestemming aan.
Fries Museum
Turfmarkt 11
8911 KS Leeuwarden
Telefoon: 058 - 255 55 00
Mata Hari panden
Oudezijds Achterburgwal 22
Oudezijds Voorburgwal 27-29
Restaurant Mata Hari
Met mooi weer kun je buiten eten, op het informele terras aan het water. Naast ons tafeltje aan de walkant, op een schakelkast, staat
een pot rozemarijn. Mijn tafelgenoot plukt een paar blaadjes, wrijft ze fijn in zijn handpalm en snuift de geur op. Dan komt de
vriendelijke ober aanlopen en zegt: Jullie mogen hier best blowen hoor; dat is in orde.
Mata Hari noemt zich bar, restaurant, living, maar wij zijn er echt alleen voor het restaurant.
Deze maaltijd beginnen we met de antipasti voor twee (€15,50), een plank met mooie verse spullen waaronder calamari alla Romana,
Groningse mozzarella en twee dipjes, met pesto en aubergine/courgette.
De vis van de dag is gebakken dorade, geserveerd met tomaat, wilde spinazie en met wat als zwarte rijst is aangekondigd, maar wilde
rijst blijkt te zijn - een heel wat mooier product dus - ook nog opgesierd met tuinbonen, hazelnoten en rucola: heel goed gedaan (€18,50).
De ribeye is gebakken zoals besteld.
Natuurlijk zijn we ook benieuwd naar de huisgemaakte appeltaart. De chocoladefondant, dus zo'n cakeje dat warm en met vloeibare vulling
wordt opgediend, gaat volgens het menu gepaard met 'dadelkoffie kardemomsaus', maar de ober (de derde aan deze tafel) meldt dat hij
met truffel wordt geserveerd.
De wijnkaart is beknopt, maar adequaat.
Ze tappen enkele bijzondere bieren (Zatte, Erdinger Weissbier, La Chouffe). Al met al voor het merendeel heel aardig werk door een kok
die van goede smaken en combinaties houdt.
Verbindingshalletje toen de Mata Hari panden nog in gebruik waren bij Determeyer.
Een van de panden, vlak voor de oplevering in 2011
Uitzicht vanuit de Mata Hari panden
Restaurant Mata Hari