Mokums

Straatnamen die verdwenen zijn

De Zwanenburgerstraat is een van die straten die verdwenen is omdat de gemeente een wijk opnieuw indeelde en de straat simpelweg niet meer terugkwam in de nieuwe plannen. Ik ken de Zwanenburgerstraat goed omdat ik in de Waterloopleinbuurt ben opgegroeid.
Maar er zijn ook straatnamen verdwenen omdat de straat of gracht een andere bestemming kreeg of omdat ze vernoemd werden naar een bekend persoon. Soms is het totaal niet duidelijk, soms zelfs onlogisch dat een straatnaam verdwenen is.
De Koningsgracht, dat heet nu de Singel. Terug met die naam!

Drooglegging
Je zou zeggen, ok, een gracht demp je dus dan noem je de gracht vanaf dan anders, straat of. Maar toch werkt dat niet altijd zo. Ook hier is de logica ver te zoeken, zal wel bij Amsterdam horen.

Er zijn zes grachten doorgelegd in Amsterdam, vier heten nog 'gracht', twee niet meer, erachter staat het jaartal van demping.
Anjeliersgracht (1861, heet nu de Westerstraat)
Goudsbloemgracht (1857, heet nu de Willemsstraat)
Rozengracht (1889, naam onveranderd)
Elandsgracht (1891, naam onveranderd)
Lindengracht (1895, naam onveranderd)
Palmgracht (1895, naam onveranderd)

Je hebt van die straatnamen die bijzonder zijn, waarom ze dan zo nodig anders genoemd moesten worden is vaak een raadsel, op deze pagina ga ik daar niet op in.

Huidige naam	Vroegere naam
Albert Cuypstraat	Gedempte Zaagmolensloot
Amstelveenseweg	Dubbele buurt
Dam	Vissersdam en Vijgendam
Damstraat	Halsteeg
Eerste Helmersstraat	Sophiapark
Haarlemmerplein	Grote Houtstraat
Linaeusstraat	Noordstraat en Oetewalerstraat
Marnixstraat	Schans
Muntplein	Sophiaplein en Schapenplein
Overtoom	Heiligewegsevaart en Vondelkade
Paleisstraat	Stilsteeg
Prins Hendrikkade	Buitenkant
Rembrandtplein	Botermarkt en Reguliersplein
Singel	Koningsgracht
Spuistraat	Nieuwezijds Achterburgwal
Victorieplein	Daniël Willinkplein
Vrijheidslaan	Amstellaan
Waterlooplein	Houtgracht en Leprozengracht
Westerstraat	Anjeliersgracht
Willemsstraat	Goudsbloemgracht

Ook zijn er straten totaal verdwenen, zoals dus de al eerder genoemde Zwanenburgerstraat waar nu de Stopera staat. Door de komst van de Stopera verdwenen eveneens de Lange Houtstraat, Korte Houtstraat, Amstel nr. 1-21, de Zwanenburgwal even zijde en formeel ook het Waterlooplein. En waar zijn de Amstelhoekstraat, de Beitelhaven, de Ebroweg, de Joden Houttuinen, de Kompasweg, de Rotterdamseweg, de Taagweg en de Voorlingweg gebleven?

Tijdens de oorlog
De bezetter vond het niet goed dat er straten werden vernoemd naar nog levende leden van het Koninklijk Huis. Ook Joodse namen werden vervangen. Na de oorlog werd dat weer teruggedraaid. Hier een aantal ervan.

Oorspronkelijke naam	Tijdelijke naam tijdens WOII
Beatrixpark	Diepnbrockpark
Julianaplein	Amstelstationplein
Da Costakade	Goeverneurskade
Josef Israëlskade	Tooropkade
Wertheimpark	Parktuin

Meest genoemde naam in Amsterdam
Je hebt namen (Reguliers, Looiers, Elands, Goudsbloem) die meerdere malen voorkomen. Dat heeft alles te maken met gemak, de Eerste, Tweede, Derde Helmersstraat enzovoort.
Maar er was een man naar wie tien straten, kades en nog meer werden vernoemd, Filips van Marnix van St. Aldegonde. Hij was dichter en een goede vriend van Willem van Oranje Nassau maar ook een van zijn belangrijkste raadsheren. Filips leefde van 1538 tot en met 1598. In die zestig jaar heeft hij blijkbaar voldoende indruk gemaakt om een belangrijke stempel te drukken op de stad.

Tot 1820 had Amsterdam stadswallen, die zijn in een tijdsbestek van twintig jaar verdwenen. Wat restte was een grote lange kade die 'De Schans' werd genoemd. Tegenwoordig bestaat deze lange kade uit de Sarphatistraat, de Weteringschans, de Marnixstraat en de Korte Marnixstraat.
Nadat de gehele wal was afgebroken deelde men De Schans op en ging het deel wat nu tussen het Leidseplein en het Haarlemmerplein ligt Marnixstraat heten.

Weetje01
Filips van Marnix zou een loflied hebben geschreven voor Willem van Oranje en dat ook naar hem vernoemd hebben: "Het Wilhelmus". Het lied dateert uit 1570 toen Willem ten strijde trok tegen de Spanjaarden en dus een ode aan Willem zijn, wat ook wel blijkt uit het eerste couplet.
Wilhelmus van Nassouwe
Ben ik, van Duitsen bloed
Den vaderland getrouwe
Blijf ik tot in den dood
Een Prinse van Oranje
Ben ik, vrij onverveerd
Den Koning van Hispanje
Heb ik altijd geëerd

Pas in 1932 werd het Wilhelmus officieel volkslied van Nederland.

Weetje02
Het Wilhelmus wordt ook wel toegeschreven aan Dirck Volkertszoon Coornert maar ik denk dat dat niet juist is. Coornert was een realist, weliswaar een schrijver, maar totaal geen romanticus, zeker geen dichter.
Marnix daarentegen was een theoloog en letterkundige. Hij behoorde in tegenstelling tot Coornert tot de Rederijkers, de 'welsprekenden'. De manier van schrijven en de gehanteerde stijl pasten meer bij Marnix dan bij Coornert maar zeker weten zullen we het waarschijnlijk nooit.

De tien straten die vernoemd zijn naar Filips van Marnix van St. Aldegonde
Eerste Marnixdwarsstraat
Tweede Marnixdwarsstraat
Derde Marnixdwarsstraat
Marnixkade
Korte Marnixkade
Eerste Marnixplansoen
Tweede Marnixplansoen
Marnixplein
Marnixstraat
Korte Marnixstraat

Bekende Nederlanders
Straten worden soms naar bekende Nederlanders vernoemd, dat is eigenlijk jammer want de naamgeving is nooit unaniem en 'vergeet je niet iemand'. Toch noem ik een paar mensen naar wie een straat of plein in Amsterdam is vernoemd.
Anne Frank
Annie M.G. Schmidt
Filips van Marnix
Henri Polak
Jacob Olie
Jan Schaeffer
Maria Kleine Gartman
Max Euwe
Nicolaas Witsen
Piet Hein
Rembrandt
Sarphati
Simon Carmiggelt
Thorbecke
Willem Frederik Hermans

Er is ook een website over straatnamen die tijdens de oorlogsjaren zijn 'omgedoopt': TRANSITOIR

Als je wat meer wilt weten over hoe de huisnummers tot stand zijn gekomen moet je DEZE PAGINA raadplegen.

Turkse Lire lijkt teveel op de Euro

Amsterdamse Eva heeft net een verhouding achter de rug met een hoge ambtenaar en Adam komt de stad Ik betaalde laatst zeven Euro voor een broodje, daar zat weinig spectaculairs op. Een plakje bacon, wat sla, drie stukje gebakken kip, wat saus en een broodje er omheen. Dat is VIJFTIEN GULDEN omgerekend.

Stel dat dat broodje zeven gulden kostte in 2002, dan is die hap dus tweemaal zo duur geworden in tien jaar tijd, honderd procent dus. Dat is tien procent per jaar. Ik vraag me af of als we de gulden nog hadden gehad er vijftien piek voor een broodje gevraagd zou worden. Ik denk het niet.

>>> DE EURO IS EEN DURE MUNT MAAR HET KAN ANDERS

Geen Website? Voor kleine bedrijven in Amsterdam heb ik een totaalproduct, ik maak persoonlijk met u goede en eerlijke afspraken voor een succesvolle website. >>> KLIK HIER <<< Wat En Waar? De Jordaan Mokums Mataglap - knettergek Heuler - meeprater Mansjen - geld ophalen Jeremiade - oeverloos gezeur Kaskenade - druk maken om niets, ophef  >>> PLAT AMSTERDAMS <<< Wat blaadjes Happy Ending niet en wel wat je denkt Parkeerplaats Amsterdam niet echt eenvoudig Oudste huis van de stad is dat wel zo? Keizerskroon Rood, blauw of toch goud? De Lommerd snel geld lenen Nieuwsbrief schrijf je gratis in