CS Amsterdam, het stationseiland
Het is op een gegeven moment tot de gemeente doorgedrongen dat je burgers goed, tijdig en positief
moet informeren, zeker als er veel geld gemoeid is met controversiële projecten. Door de komst
van de Noord-Zuidlijn zal de Amsterdammer de komende jaar fors moeten bezuinigen dus moet er ook
iets fraais voor terugkomen. Een van de parels moet het Centraal Station worden.
Op 26 oktober 2011 is het zeven jaar geleden dat zo'n kwart miljoen reizigers dagelijks via de
hoofdingang van het Centraal Station naar hun trein konden lopen. Een heugelijke dag dus dat
de poorten (hoewel nog niet alle, twee van de vijf zijn nog niet klaar) vandaag (zie foto onder)
weer open gaan.
Centraal Station
De bereikbaarheid van een stad is voor een groot deel afhankelijk van de infrasturctuur, daartoe
behoren op de eerste plaats de aankomst- en vertrekpunten van bezoekers.
Nauw daarmee samen hangt de leefbaarheid en veiligheid van die 'stations' samen.
Voor het stationseiland (CS) is er in 1994 een stuurgroep opgericht door de gemeente Amsterdam die in
samenwerking met de Nederlandse Spoorwegen (NS en ProRail) de verbouwing van het stationseiland
coördineert.
Uitgangspunten stuurgroep
>>> maximale bereikbaarheid binnen de omstandigheden
>>> zo min mogelijk hinder voor de gebruikers van het stationseiland
>>> efficiëncy bewaken en bevorderen
Gebruikers
Bij een Centraal Station denk je vaak aan treinen en dus aan treinreizigers maar het gebied rondom
het CS van Amsterdam heeft veel meer gebruikers waar rekening mee gehouden moet worden.
>>> bussen en trams van GVB
>>> metro
>>> gebruikers van het openbaar vervoer
>>> horeca en winkels in het stationsgebouw
>>> horeca buiten, op de grond van het stationseiland
>>> taxi's
>>> fietsers en hun fietsen (stalling)
>>> een naastgelegen hotel
>>> rondvaartboten die steigers hebben aan het water dat grenst aan het stationseiland
>>> streekvervoer
>>> politie en beveiligingsdiensten
>>> bouwpersoneel
>>> autoverkeer dat via een belangrijke verkeersader voor het stationseiland langs moet
>>> aanvoer van bouwmaterialen
>>> omwonenden
Omwonenden
Deze laatst genoemde groep is een haast vergeten groep. Ze wonen immers aan de 'overkant' maar ervaren
dagelijks en jarenlang de overlast van de aanleg van de Noordzuid-lijn en de herinrichting van het
stationseiland.
Je moet je eens voorstellen hoe het is dat er dag in dag uit vlak voor je deur met zwaar materieel
wordt gewerkt. En tot overmaat van ramp gaat dit rtegelmatig tot in de late avonduurtjes door. Hier
speelt de stuurgroep een belangrijke rol.
Zij zijn voor alle partijen het directe aanspreekpunt.
Ik heb begrepen dat er ook daadwerkelijk actie wordt ondernomen als er klachten uit de omgeving komen
dus dat is zeer positief. Dat je het niet iedereen naar de zin kan maken en dat het werk toch uitgevoerd
moet worden beseft iedereen ook wel.
Website
De stuurgroep zet zoveel mogelijk informatie online, daartoe is er een website, omdat ze de link telkens
wijzigen plaats ik er geen directe link meer naar toe, zoek op 'stationseiland' binnen www.amsterdam.nl
Via Twitter
(
link)
kun je vragen stellen.
Bewonersbrief
Een tien maal per jaar te verschijnen bewonersbrief informeert bewoners en ondernemers op en rond
het stationseiland omtrent actuele werkzaamheden en evenementen.
PDF
Er is een:
brochure, op weg naar naar de toekomst
DOWNLOAD
en een plattegrond van het gebied
DOWNLOAD
Geschiedenis
De eerste spoorlijn van Nederland liep van Amsterdam naar Haarlem en werd in 1839 in gebruik genomen. Al
snel kwamen er meer spoorlijnen. De Nederlander trok er lustig op uit en ontdekte dat er meer bestond
dan een Rotterdammer of Amsterdammer.
Weetje
Voordat de trein zijn intrede deed leefde men niet bij de klok maar bij de stand van de zon. Zo kon het
gebeuren dat het in Hengelo later was dan in Amsterdam. De zon komt immers op in het oosten
en zal daar dus eerder zijn hoogste stand bereiken.
De klokken van de kerken werden daar op afgestemd. Maar dat betekende nogal wat, de trein rijd
weg om tien uur en komt aan om elf uur, Amsterdamse tijd, maar dan is het daar al tien over elf! Lastig,
dus werd in 1909 de 'Amsterdamse tijd' aangeduid als standaardtijd van Nederland. Voor het eerst
was het in Maastricht even laat als in Den Helder.
Overigens waren het de Duitsers die in 1940 in heel Europa de klokken gelijk liet zetten,
Vanzelfsprekend deden de Engelsen daar niet aan mee. En dat is nog steeds zo!
Terug naar de geschiedenis
Voordat er in 1881 een aanvang werd genomen met het bouwen van een nieuw Centraal Station lag het
aankomstpunt aan de achterkant van de Haarlemmerpoort. Er moest wel een eiland worden aangelegd aan
het IJ om een nieuw station te kunnen bouwen, dichtbij de stadskern. Dit eiland was er niet 1-2-3 want
een goede fundering was noodzakelijk.
Er werden ruim 9000 palen geheid om de bouwwerken een stevig fundament te geven. Met de uitvoering
van het plan werd de binnenstad afgesloten van het IJ.
Op 15 oktober 1989 werd het nieuwe Centraal Station feestelijk in gebruik genomen.
De stad heeft veel te danken aan deze vondst want ook nu is er niets heerlijkers dan aankomen met
de trein en dan zo hartje stad inrollen.
Een video 'vertelt' zoveel meer. Ga naar de video pagina van Mokums
(
link), daar zie je een video genaamd 'Centraal
Station - Amsterdam' staan van Reno Raaijmakers.
De toekomst begint bij de IJhal
Het busstation aan de voorzijde van het stationsplein verhuist naar de achterzijde waar de bussen
een eigen platform krijgen dat zich op dezelfde hoogte zal gaan bevinden als de treinperrons
waardoor forensen direct over kunnen stappen.
De gehele begane grond wordt voetgangersgebied met winkels en horeca zodat er een gelegenheid is om
te shoppen en ontspannen zonder dat je daarvoor het eiland af hoeft. De IJhal krijgt een moderne,
365 meter lange overdekte winkelpromenade tot aan het IJ. Onder de hal zullen de auto's gaan rijden
die nu nog over een veel te smalle en te drukke weg achterlangs het station moeten.
Pontveren
Aan de achterzijde van het station bevinden zich nu een aantal veren die richting Amsterdam Noord
gaan. Dat blijft zo. Ze zullen geïntegreerd worden in het voetgangersgebied met terrasjes en
banken om heerlijk over het IJ weg te dromen.
De Cuypershal
Het Centraal Station is een fraai rijksmonument waar je van moet kunnen genieten, dat vinden de NS, ProRail
en Amsterdam. Het restauratieplan voorziet er nu in dat de grandeur van weleer terugkomt.
Vertrekkende treinen kun je straks vanuit de hal weer zien.
Rondom de hal in de passages worden de winkels gevestigd zodat de historie alle ruimte krijgt weer
te herleven.
De hal wordt vernoemd naar Pierre Cuypers die voor Amsterdam in 1876 het Rijksmuseum ontwierp maar
bijf jaar later ook het Centraal Station dat gebouwd werd tussen 1881 en 1889. De verwachting is dat
er dagelijks 300.000 mensen op de een of andere manier gebruik zullen gaan maken van het Centraal
Station.
Taxi's
De taxistandplaats verhuist mee naar de IJhal achter het eiland, of dat zo praktisch is mag betwijfeld
worden want de trams blijven wel aan de voorkant, dat zal extra concurrentie met zich meebrengen
want taxi's die je niet ziet worden ook niet genomen.
Tegelijkertijd kun je je afvragen of dat zo erg is want zelfs deze Amsterdammer is al eens afgezet
door een Marokkaanse taxichauffeur die voor 900 meter 15 euro vroeg, het stond op de meter dus ik heb
betaald. Als hij er gelukkig mee is, ik word er alleen maar wat selectiever door.
Prins Hendrikkade
Er komen nieuwe wegen en bruggen. Het verkeer zal danig ontlast worden omdat dat naar de achterzijde
van het CS zal worden geleid, richting de tunnel onder de IJhal.
Damrak
Op de foto hiernaast zie je het Damrak vanaf de Dam, achter zie je het Centraal Station.
De loper van Amsterdam wordt uitgerold als je het stationseiland afkomt maar om naar de metro of
het Damrak te komen is niet van enig gevaar onbloot. Vaak versperren trams de doorgang. Ik begrijp ook
niet waarom er drie trams tegelijk weggaan. Als je naar de Munt wil kun je meerdere trams nemen maar
vaak staan ze allemaal tegelijk te wachten bij het stoplicht op CS maar ook op de Dam geeft het
opstoppingen.
Erg irritant als je drie of meer trams ziet maar er niet in kunt.
Tweede voorkant
De achterkant van het station aan de IJzijde wordt als het ware ook een voorkant, met een eigen
aankomst- en vertrekhal, busstation en een grote boulevard met steigers en terrasjes aan het IJ. Het
wordt een echt voetgangersdomein.
Uiteindelijk zal het gebied rond het stationeiland weer de glorie uitstralen zoals we die nu al lang
moeten missen maar de vooruitgang hou je niet tegen. Het stationsplein als echt plein met kades
en een chique entree naar de binnenstad.
Een mooi vooruitzicht!
Hieronder nog een mooie prent die ik van Klaas kreeg