Mokums

Eduard Douwes Dekker: Multatuli

Zeg je Multatuli dan zeg je Dekker en Nederlands-Indië. Eduard Douwes Dekker is Amsterdammer dus kunnen we een artikel aan hem wijden. Hij wordt op 2 maart 1820 geboren in de Korsjespoortsteeg en sterft in Duitsland in 1887.

Dekker was uitgezonden als controleur naar wat tegenwoordig Indonesië heet, Nederlands-Indië. de misstanden in deze kolonie lieten hem niet onberoerd, hij werd het geweten van Nederland toen hij onder het pseudoniem Multatuli de roman 'Max Havelaar' schreef die uiteraard voor grote delen gebaseerd was op zijn eigen ervaringen in de Oost.

Multatuli trouwt op Java met Tine, ze krijgen twee kinderen. Met de huwelijkse trouw nam hij het niet zo nauw maar zijn vrouw bleef hem lang trouw. Dekker kon niet met geld omgaan, zowel privé als zakelijk niet. Hem werd meerdere malen onbehoorlijk bestuur verweten.
Hij gokte erop dat hij door de familie van zijn vrouw wel uit de brand zou worden geholpen. Dat gebeurde niet. mede omdat Tine en Eduard gescheiden gingen leven. Uiteindelijk overleed zij in 1874, een paar maanden later hertrouwt Dekker met Maria Schepel. Zij zou na de dood van Multatuli in 1887 veel van zijn werk publiceren.

Multatuli vond dat hij wel erkenning kreeg voor zijn schrijfkunst maar dat de aanklachten die hij daarin verwerkte niet leidde tot veranderingen. Het lot van de minder bedeelden en met name de Javanen trok hij zich zeer aan.
Multatuli schreef niet om het schrijven op zich en om goed gevonden te worden maar om begrepen te worden en dat er iets met zijn boodschap zou worden gedaan.

Max Havelaar - een aanklacht
Voluit heet dit boek: 'Max Havelaar of de koffieveilingen van de Nederlandse Handelsmaatschappij' en begint met deze enrome volzin:
Ik ben makelaar in koffie, en woon op de Lauriergracht, No 37. Het is niet mijn gewoonte romans te schrijven, of zulke dingen, en het heeft dan ook lang geduurd voordat ik ertoe overging extra papier te bestellen, en te beginnen met het werk dat u, lieve lezer, zojuist ter hand hebt genomen, en dat u moet lezen als u makelaar in koffie bent, of als u wat anders bent. Niet alleen schreef ik nooit iets wat leek op een roman, maar ik houd er zelfs niet van iets dergelijks te lezen, omdat ik een zakenman ben.

Als ambtenaar in Nederlands-Indië kreeg Dekker niets voor elkaar behalve dan dat hij financieel aan de grond geraakte door zijn vrijgevigheid en tekorten uit eigen zak aan te vullen. Tekorten waar hij niet eens verantwoordelijk voor was.

Hij klaagde de regent aan, iets wat averechts werkte want het leidde tot zijn eigen ontslag. Daarop schreef hij een aanklacht die te duur was voor de oost, iets waar Multatuli bij zijn uitgever Van Lennep wel herhaaldelijk op aandrong maar die voelde niets voor een goedkope versie.

Van Lennep bezit alle rechten op het boek, in die tijd waren uitgevers alleen bereid een boek uit te geven als ze alle rechten overgedragen kregen, de schrijver scheepten ze doorgaans af met een fooi. Dekker krijgt flinke bonje met Van Lemmep en emigreert naar Duitsland waar hij tot aan zijn dood zou blijven wonen.
Hij schrijft nog vele boeken die ook veel gelezen zouden blijven.
De Max Havelaar behoort tot de wereldliteratuur.

Leven in teken van de aanklacht
Ook zijn latere boeken waren geschreven in de vorm van aanklachten, Multatuli verzette zich tegen gevestigde orden zoals kerk en staat. De Max Havelaar is een vootreffelijk geschreven roman die zo in de 21ste eeuw geschreven zou kunnen zijn omdat de aanklachten nog altijd actueel zijn.

Enerzijds omdat er nog altijd, op veel plekken in de wereld, misstanden voorkomen maar ook omdat het boek in elke tijd te plaatsen is omdat het zo vanuit het hart van Dekker geschreven is en niet om een boek te schrijven maar om een verhaal te vertellen.

Link met Harry Mulisch
De op 5 november 2010 overleden schrijver Harry Mulisch had grote bewondering voor Multatuli. Op 17 mei 2010 werkte Mulisch (link) graag mee aan het slaan van de eerste herdenkingsmunt ter ere van de 150 jaar eerder verschenen Max Havelaar. Het 'Max Havelaar Vijfje' is sindsdien wettig betaalmiddel in Nederland.

Museum
In het geboortehuis van Multatuli is thans een museum gevestigd. Er worden tentoonstellingen van zijn persoonlijk bezit gehouden die het leven van de schrijver illustreren. Ook is er een bibliotheek en de urn waarin Multatuli's bewaard werd. Niet 'wordt' want de urn is leeg, zie voor verklaring verderop bij de 'weetjes'.
Korsjespoortsteeg 20
Telefoon: 020 - 638 1938

Vanaf het Centraal Station is het tien minuten lopen naar de Korsjespoortsteeg, maar u kunt er ook komen met tram 1, 2, 5, 13 of 17. Bij de eerste halte na het Centraal Station stapt u uit (halte Nieuwezijds Kolk.)

Wandeling door de stad aan de hand van Multatuli
Er worden diverse wandelingen verzorgt, maar u kunt bij bas Lubberhuizen ook het boekje 'Helaas, ik ben 'n Amsterdammer' bestellen, het kost vijf euro en beschrijft hoe je een Multatuli wandeling kan doen. Achterin het boekje staat een plattegrondje.
Je kunt deze boekwinkel ook als startpunt nemen en he tboekje hier kopen. Je moet toch op de Singel beginnen.
Ik ga er even van uit dat je op het Centraal Station (CS) aankomt. Als je het stationsplein verlaat ga je rechtsaf, richting de Singel. De beste Multatuli wandeling begint en eindigt bij het Multatulimuseum, zijn geboortehuis. De korsjespoortsteeg 20, een steegje tussen de Singel en de Herengracht.
Via de Singel (134, baantje als bediende) ga je naar de Blauwburgwal (13) waar zijn vriend en uitgever Funke een boekhandeltje dreef. Loop via de Singel richting stad.
Bij de Torensluis staat een borstbeeld van de schrijver. Loop via de Dam en dan de Nes naar Het Allard Pierson Museum, Oude Turfmarkt 127, dit museum heeft veel origineel werk van Dekker. Aam het eind van de Turfmarkt is een plein, het Muntplein, daar direct achter loopt de Singel, daar studeerde Dekker aan het gymnasium.
Loop de singel af tot aan de Hartenstraat, ga die links in.
Op de Lauriergracht 37 woonde Batavus Droogstoppel, de 'makelaar in koffij' uit de 'Max Havelaar'.
Op de Noordermarkt staat Woutertje Pieterse. Even verderop is de Haarlemmerdijk (28) waar Multatuli zijn jeugd doorbracht. Vandaar verhuisde hij naar de iets verderop gelegen Binnen Brouwersstraat (5.)
Het verlengde van de Haarlemmerdijk is de Haarlemmerstraat, loop die richting op. Je komt uit bij de Singel, als je rechtsaf gaat kom je weer bij het startpunt, linksaf is het Centraal Station weer.

MokumsNL zou MokumsNL niet zijn als ik ook een gratis oplossing voor u had. Download hier een versie die ik op het web vond, eveneens met plattegrondje.
MULTATULI WANDELING AMSTERDAM

Weetjes
'Multatuli' betekent in het Latijns 'ik heb veel geleden'.

In 2004 eindigde Eduard Douwes Dekker op de 34e plaats in de verkiezing van de grootste Nederlander aller tijden.

De urn waarin de as van Multatuli na zijn crematie in Duitsland lang bewaard is gebleven zit daar niet meer in. Op 6 maart 1948 werd de resten van Multatuli en zijn weduwe in een monument voor Multatuli op de begraafplaats Westerveld te Driehuis geplaatst.

In 1976 verfilmde Fons Rademakers het boek Max Havelaar met Peter Faber in de hoofdrol.

Bekijk HIER foto's van het geboortehuis van Multatuli.

Het boek Max Havelaar begint zo: "Ik ben makelaar in koffie, en woon op de Lauriergracht nummero 37", hieronder de plek, want het oorspronkelijke huis staat er niet meer. Alleen een gedenkplaat herinnert aan de makelaar.

Foto's van fotograferende mensen

Als je ook een foto hebt van iemand die een foto maakt in Amsterdam dan plaats ik die graag op deze pagina. Geef wel aan of je wel of geen naamsvermelding wilt. En stuur geen foto's in als je niet zeker weet of ze rechtenvrij zijn.

MAIL JOPIE JE FOTO'S VAN FOTOGRAFERENDE MENSEN

>>> Stuur uw foto's van fotograferende mensen in voor een nieuwe rubriek

Geen Website? Voor kleine bedrijven in Amsterdam heb ik een totaalproduct, ik maak persoonlijk met u goede en eerlijke afspraken voor een succesvolle website. >>> KLIK HIER <<< Wat En Waar? De Jordaan Mokums Mataglap - knettergek Heuler - meeprater Mansjen - geld ophalen Jeremiade - oeverloos gezeur Kaskenade - druk maken om niets, ophef  >>> PLAT AMSTERDAMS <<< Wat blaadjes Happy Ending niet en wel wat je denkt Parkeerplaats Amsterdam niet echt eenvoudig Oudste huis van de stad is dat wel zo? Keizerskroon Rood, blauw of toch goud? De Lommerd snel geld lenen Nieuwsbrief schrijf je gratis in