Weet jij nog hoe of wat met energie?
Dat we niet zonder energie kunnen is helder, als je niet eet stopt jouw motortje er ook een keer mee. Maar hoe lang de radartjes in je lijf blijven
draaien heeft voor een groot deel te maken met hoe je leeft.
Zit je elke dag aan de patat en drink je een fikse borrel dan kan het allemaal wel eens wat korter duren dan je zou willen.
Mijn opa zei altijd: "een jaar langer leven kost ook een hoop", vervolgens stak hij nog een van zijn dagelijkse 50 Chief Whip sigaretten op en nam
nog een borrel van Clareyn, dat laatste stopte pas als de fles leeg was. De volgende dag herhaalde dit ritueel zich.
Als avondeten at hij andijvie, vijf dagen per week, met een sudderlappie en een plens vette jus. Op zondag was het doppertjes met worteltjes en
een snitzel en op vrijdag was het helemaal bal, dan kwam opa naar ons in het centrum van Amsterdam om de auto te wassen en haalde ik broodjes
bij Dobben.
Energie wordt schaars
Maar hoe lang is de energie om te koken, rijden en dus leven eigenlijk nog betaalbaar? Om de marktwerking te vergroten is de leverantie en koop/ verkoop
van gas gesplitst. Dat betekent dat er één aanbieder in uw rego is om gas en stroom naar uw huis te transporteren. U bent hierdoor altijd
verzekerd van energie, als u de rekening maar betaalt.
Aan wie is dan nog de vraag.
Ruim een op de vier Amsterdammers heeft een betalingsachterstand bij een van de energieleveranciers. Dat is fors. Die achterstand kan bestaan
uit 'een maand achterlopen' tot structureel niet kunnen betalen en veroordeeld zijn tot een betalingsachterstand en misschien wel schuldhulpsanering.
Het afsluiten van de gasmeter behoort tot een van de dwangmiddelen die energiemaatschappijen hebben om u te dwingen in te lopen op de schuld. In
de zomer is het afsluiten aan de orde van de dag, in de winter wordt er meer naar de huiselijke omstandigheden gekeken.
Degene die energie inkoopt en aan u levert is bijvoorbeeld Essent maar dat kan dus net zo goed OXIO of Nuon zijn. Ik zal straks wel een rijtje leveranciers
geven. Vroeger hadden we te maken met het GEB, Gemeentelijk Energie Bedrijf. Die regelden van voor naar achteren alles voor je. Maar de gemeente Amsterdam
verkocht het beheer, daardoor ging de prijs gelijk omhoog want overheden berekenen geen BTW, commerciële bedrijven wel. Moeten ze van de
overheid, die BTW is dan ook volledig voor de staat.
We kregen dus al vrij snel te maken met NUON, die moest echter zijn alleenrecht afstaan, andere aanbieders moesten ook een kans krijgen. Maar ja,
wat doe je dan met de gasleidingen, meters etc? Daarvoor werd dus een netbeheerder aangesteld, een apart bedrijf waar de energieleveranciers een contract
mee afsloten om energie te transporteren. De administratie bleef in handen van de energiemaatschappij, maar dat kon dus bedrijf A zijn maar net zo goed
bedrijf B, degene die het uiteindelijk tot in uw huis brengt is en blijft de netbeheerder.
Twee meters
In feite zijn er twee meters, een tussen de netbeheerder en de leverancier en een tussen uw huis en de aansluiting zodat de leverancier kan zien wat u
heeft verbruikt. Rekent u af met Atoom Energie (om maar weer eens een andere te noemen) en zij met de netbeheerder. Het verschil in prijs is winst voor de
leverancier.
Wat energie duur maakt is schaarsheid, wat het goedkoop zou moeten maken is het aanbod. Maar als u goed opgelet heeft is de vraag dus exact hetzelfde
als vroeger en het aanbod ook. Immers, u gaat niet meer of minder koken of douchen. Geeft allemaal maar nare luchies ook.
Dus was gebeurt er economisch eigenlijk? U betaalt voor de energie en het transport. En dus voor het kantoorpand, de televisiespotjes, de meteropnemers, de
administratie, de directie en noem maar op. Maar met meerdere aanbieders zijn er even zovele organisaties die hun kosten omslaan naar het aantal
klanten dat ze hebben.
Kosten per gebruiker
Vroeger waren er, laten we zeggen, 300.000 huishoudens in Amsterdam. Stel dat de kosten van het GEB 30 miljoen gulden waren, dan betaalde elk huishouden
100 gulden daar aan mee.
Nu zijn er veel meer aanbieders dus zullen zij nooit hetzelfde aantal huishoudens kunnen bedienen. Stel dat de kosten gehalveerd zijn omdat ze aan minder
huishoudens hoeven te leveren (ik praat dus over de vaste kosten en niet over de energie kosten) en ze hebben 60.000 Amsterdamse huishoudens als klant
dan betaalt ieder gezin geen 100 gulden (45 Euro) meer mee maar 115 Euro (250 gulden) oftewel 2,5 maal zoveel, puur en alleen omdat er
marktwerking
moet te zijn.
Misschien nog niets aan de hand als het om een echt idealistisch nutsbedrijf gaat, oftewel, een bedrijf dat geen winstoogmerk heeft. Maar die utopie
kunnen we rustig laten varen, bedrijven hebben aandeelhouders die geld hebben gestoken in het bedrijf en willen dat terugzien, met rente, en vlug
een beetje. Er moet dus winst worden gemaakt, flinke winst.
En ach, de overheid ligt er niet zo wakker van want over de verkoopprijs wordt BTW geheven en dat is mooi meegenomen voor de staatskas. Hieraan ziet u
ook gelijk waarom de overheid niet zo happig is op energiebesparende maatregelen, hoe minder u vebruikt des te minder de regering kan uitgeven. Maar
ook hier zou je mee kunnen leven, de onderlinge concurrentiestrijd levert u echter totaal geen voordelen op maar wel nadelen. Wat is het geval?
Trucjes, trucjes, trucjes
Ik ga u een voorbeeld geven wat ik hard kan bewijzen, je moet namelijk enorm oppassen met het beschuldigen van energiemaatschappijen want die hebben
voorwaarden en tarieven waar je niets van snapt maar die ergens wel een regeltje hebben dat als er iets mis gaat jij toch aan het verkeerde eind van
het touwtje trekt.
Ik zit al eeuwen bij NUON, dat is een gevolg van wat ik al eerder schetste, de gemeente verkocht haar energiebedrijf. Twee jaar geleden zie ik een
spotje dat je je tarief voor een jaar kunt vastzetten, ik verwachtte dat er een prijsstijging zou komen dus dit leek mij wel wat. Ik belde met NUON
en regelde telefonisch dat ik mijn huidige (!) tarief voor een jaar vastzette. Daar kwamen een partij brieven van waar ook de tarieven in stonden, de
nieuwe tarieven. Ik dacht 'de tarieven' want er stond maar één tarief. Ik kon dus niet vergelijken maar was ook in de veronderstelling
dat dit
het tarief was dat ik had, immers, daarvoor belde ik met NUON.
Toen na een jaar de energie-eindafrekening kwam was ik onaangenaam verrast, er stonden namelijk nu wel twee tarieven op de nota, een van voordat ik het tarief
een jaar vast zette en een van in het jaar dat ik het tarief vast had gezet, er zat 20% verschil tussen, in mijn nadeel. Ik chargeer iets maar geloof
u mij, achteraf zou blijken dat ik fors teveel had betaald.
Navraag leverde op dat ik gekozen had voor een groen tarief. Huh? "Jaha, u wilde groen in plaats van grijs." Nou, daar wist ik niets van, op de vraag of
er dan ook andere stroom en gas uit mijn leidinkies komt bleef men zich in het duister hullen. Dat snapte ik goed, want zeg nou zelf, als er
één netbeheerder is dan ramt die gewoon de energie die hij in zijn potje heeft zitten naar jouw huis en dat veranderd echt niet als NUON
ineens groene stroom zegt te leveren.
Je wordt dus belazerd
Want ik heb nooit antwoord gekregen van NUON of er dan andere stroom en gas mijn huis in komt. In de brief die ik kreeg nadat ik het tarief had vastgezet
stond inderdaad dat het om een groene stroom overeenkomst ging, wist ik veel. Het stond er wel boven maar er wordt al zoveel geschermd en gegoocheld met
termen dat je er niet eens erg in hebt. En nogmaals, er werd nergens gezegd dat er ook een oud tarief was.
Volgensns NUON is mij tijdens het gesprek gevraagd of ik groene stroom wilde, en daar gaat NUON helemaal de fout in, want dan zou ik naar de gevolgen
hebben gevraagd en 'nee' hebben gezegd want wat ik wilde is een jaar lang hetzelfde betalen als ik al deed en zeker niet
meer. Ik ga toch niet bellen
om een maandcontract om te zetten in een jaarcontract dat me meer kost.
Volgens NUON wel.
Omdat NUON bleef volharden heb ik gevraagd of gesprekken worden opgenomen, omdat er alleen dan sprake is van een bindende overeenkomst. Dat is zo, werd mij
vertelt, nou, stuur mij dan maar een transcriptie. Als je toch alles opneemt kun je mij het bewijs leveren dat mij gevraagd is om meer te gaan betalen
dan ik al deed.
Maar u voelt hem al, er kwam niets. Wel kon ik 50 Euro krijgen en eerder van mijn contract af, er was dus wel iets aan de hand. Ik dacht, ik ga eens
even in de pen klimmen, dat brak me zuur op. Op sommigen brieven en e-mails werd niet gereageerd of ik kreeg een ontvangstbevestiging dat er binnen een
bepaalde tijd inhoudelijk gereageerd zou worden.
Vervolgens wordt je dan gebeld door een inlevende dame, zeer prettige stem en uiterst geduldig. Maar ik ben daar niet gevoelig voor, ik wil gewoon
opheldering. Dan kom je uiteindelijk wat hoger in de organisatie. Ik heb alle namen en data nog want in tegenstelling tot NUON houd ik
wel bij
wie wat zegt en wanneer.
De nevelen blijven waarmee mijn vermoedens dat ik besodemieterd ben steeds meer bevestigd worden. Ik geef toe dat het contract dat je thuis gestuurd
krijgt waterdicht is, dus daar ageer ik ook niet tegen. Zelfs niet tegen het feit dat de informatie erin zo is opgesteld dat je als lezer gek wordt maar
oké, dat is en blijft mijn tekortkoming.
Waar ik op blijf hameren is dat het vastzetten bedoeld was om niet méér te gaan betalen maar minder of hetzelfde. Bij de afrekening
bleek dat als ik het tarief niet vastgezet zou hebben ik 10% minder zou hebben betaald. Telefonisch gaf NUON dat toe, schriftelijk nimmer. Men
bleef zeggen dat dit telefonisch goed was doorgesproken, bewijs daarvan kreeg ik niet.
NUON klachtenman
Ik kom uiteindelijk op het pad van de 'onafhankelijke' klachtenman. Mijn eerste vraag aan hem was "wie stort aan het eind van de maand uw salaris?", tja
dat is dus NUON. De verwachtingen waren dus niet hoog en wederom moest alles op papier worden gezet. Vervolgens krijg ik bericht dat mijn klacht
aanleiding is voor overleg op directie-niveau, dat ik een gratis energie-advies kan krijgen en dat ik alsnog de 50 Euro kan beuren.
Ook voegde de beste man er nog aan toe dat hij mij weinig kans gaf als ik zou gaan procederen, toen dacht ik, ik heb beet. Want als iemand dat zegt
zijn ze als de dood dat ik dat ook ga doen.
Ik heb toen de NUON klachteman maar weer eens opgebeld, mijn eerste vraag was toen "bent u jurist?', nee dus. Er is dus een onafhankelijke klachtenman
die geen jurist is, herhaald wat ik al wist, aan tafel zit bij de directeuren van NUON die zijn salaris vaststellen maar die toch juridische
adviezen geeft.
Fraaie boel. Ik dacht, als ik welk aanbod dan ook aanneem kan ik nooit meer op deze zaak terugkomen, dus liet ik het contract aflopen en stapte
ik over op de Nederlandse Energie Maatschappij. Het tarief daar was lager dan dat van NUON en ik kreeg direct 100 Euro in de knip. Het overstappen
was kinderspel, dat deed ik via de Consumentenbond maar zelf doen of via een andere belangenvereniging was net zo makkelijk geweest want je zit geen
seconde zonder energie en administratief gaat dit ook van een leien dakje.
En u weet, degene die de energie aflevert is de netbeheerder en die sluit niet zomaar af. Sterker nog, NUON is zelfs verplicht om mij stroom en gas
te blijven leveren via de netbeheerder totdat de NEM het overneemt. Prettig geregeld dus.
Staartje
Ik heb niet altijd tijd en ook niet evenveel zin om in de pen te klimmen, maar ik ben ook geduldig, ik kan jaren wachten alvorens mijn gram te halen. Een
bedrijf kan zich verbeteren en mijn wrevel wegnemen, dan zou ik er zo weer klant kunnen worden. Dat gebeurde mij met UPC waar ik ooit afscheid van
nam maar er later toch weer klant werd en nu alweer jaren naar alle tevredenheid.
Maar NUON blijft ze bruin bakken.
Laatst zag ik een spotje dat als je je tarief vastzette dat ook vast was, als de prijzen stegen. En ze maakten het nog interessanter, als de tarieven voor
NUON dalen daalt u mee. Jaja, dat geloof ik dus niet. Ik Twitterde erover en kreeg direct een NUON juffie om mijn dak, "veel mensen zijn zeer tevreden
over onze spotjes en deze vorm van contracten". Zeker de doelgroep die niet nadenkt, zo'n sukkel als dat ik was vorige keeer. Toen bleef antwoord uit en
stak ik eens mijn licht op bij consumentenprogramma's. "We komen er snel mee want het regent klachten", kreeg ik te horen.
En ja hoor, na de eerste mededeling op televisie stopte NUON met de spotjes en kijken we nu ineens naar een vervelende vent die zich in allerlei gedaantes
huld om ons wijs te maken dat NUON alles goed regelt voor je.
Zondermeer voor NUON en de aandeelhouders zelf, want ik heb na deze misleiding zoals het toch echt werd genoemd op televisie en mijn eerdere
ervaring totaal geen trek meer in NUON, zelfs na een jaar heb ik nog zoiets van 'hoe durf je het Nederlandse volk zo te onderschatten'.
En dan denk ik terug aan hoe ik er in ben gestonken, ik ben niet de slimste, maar ook gekke Gerrit niet.
NUON blijft goochelen met tarieven, aanbiedingen en overeenkomsten. Juridisch waterdicht, vast, maar ze vertellen niet het hele verhaal dus is er sprake van
misleiding. NUON heeft niets geleerd.
En dan zijn we weer een jaar verder
Mijn jaarcontract met NEM loopt af. Vanaf een half jaar voordat het afloopt word ik door de NEM bestookt met telefoontjes, mailjtes en brievem ze willen me zo
graag behouden als klant dat ik 'bij' kan tekenen tegen de toch al goedkope tarieven. Daar trap ik niet in, ik lees kranten, de prijzen dalen dus hetzelfde
blijven betalen bij de NEM zou gekkenwerk zijn, ik wacht dus af.
Na de 'groene stroom' oplichterij door NUON heb ik de Tweede Kamer ingelicht over de wijze waarop alle energiemaatschappijen de boel belazeren, ook de regering
stuurde ik wat mailtjes, nul reactie. Werkelijk niemand reageerde. Er gebeurde dan ook niets. De energiemaatschappijen gingen doodleuk door met hun misleidende
reclame's. En ik wist hoe ze ermee weg kwamen! Gewoon een certificaat kopen in Skandinavië en klaar ben je. Vervolgens vroegen ze meer voor dezelfde
stroom en het gas.
En dan komt de NEM met een peperdure marketingactie. Ze trekken in paginagrote advertenties het boetekleed aan maar nemen in hun val gelijk alle anderen mee. Ze
onthullen wat ik meer dan een jaar geleden al aan ons parlement meldde. Mijn reactie was: 'wegwezen'. De derde energiemaatschappij die ik belde kon mij zelfs
een beter aanbod doen dus ik switch nu naar BudgetEnergie. En ach, het is dezelfde stroom want de transporteur veranderd nooit, weet u het nog? Alleen de
administrateur.
Drie lessen voor mij
Ik leerde dat ik vooral grote bedrijven niet moet vertrouwen, hoe betrouwbaar ze ook overkomen. Ik durf keihard te stellen dat ik door NUON belazerd ben,
het tegendeel hebben ze twee jaar na dato nog altijd niet aan kunnen tonen. Ik vind het wel prima zo. De tweede les is dat overstappen eenvoudiger is dan
ik in mijn stoutste dromen verwachtte.
Geen papierwinkel, helemaal niets. Een nette bevestiging en klaar. En geen flauwekul meer met grijze en groene stroom, er komt gewoon dezelfde stroom
en hetzelfde gas uit mijn apparaten. Ik betaal er alleen wel minder voor, niet veel, en ik ben van NUON en nu ook van NEM af. Irritante clubs met irritante spotjes
en ondoorzichtige voorstellen.
Derde les was dat de consument machtig is. Ook al luistert de politiek niet of nauwelijks, door zelf om je heen te kijken kun je fors geld besparen. En laat u niets
wijs maken als u uw huidige leverancier belt, die weet dat 50% toch niet overstapt, diegene die het wel doet zou dat toch wel hebben gedaan. Ze berekenen dus
te duur aan de 'slapers'. En er zijn zoveel leveranciers, het spelletje van overstappen kunt u jarenlang volhouden.
Woud aan energieleveranciers
Anode
Atoomstroom
BudgetEnergie
Delta
Dong Energy
Electrabel
Eneco
Energiedirect.nl
Essent
Eon
Greenchoice
Nederlandse Energie Maatschappij
Nuon
Oxxio
Dat overstappen steeds makkelijker en populairder wordt bleek vorig jaar zomer, in NRC stond dit artikel:
Het aantal mensen dat overstapt van de ene energiemaatschappij op de andere is gestegen tot recordhoogte. In juni wisselden 182 duizend
mensen van energiebedrijf. Niet eerder verruilden buiten de gebruikelijke overstapmaand december zo veel mensen tegelijk hun
energieleverancier, schrijft de Volkskrant vanochtend.
Uit cijfers van brancheorganisatie Energie-Nederland zou blijken dat in de maanden april, mei en juni het aantal overstappers met
46 procent steeg ten opzichte van die maanden een jaar eerder. Vlak na de liberalisering van de energiemarkt in 2004 wisselde zes procent van
de huishoudens van energiebedrijf. Nu is dat ruim elf procent, aldus persbureau Novum.
(door Pim van den Dool)
Ik zeg: OOK DOEN!
Energie is fors duurder geworden, waarom?
Het begon met de verkoop van het GEB, zo ging het met alle energiebedrijven die in handen waren van overheden. De BTW gaf gelijk een forse verhoging
te zien maar de koper wilde ook winst maken, iets wat voor een zorgzame overheid geen absolute noodzaak is. Vervolgens moest er concurrentie komen.
Toen een splitsing van transport en levering.
En zeker, energie wordt schaarser maar de zon is gratis, daar wordt nog maar bitter weinig mee gedaan. De energie-maatschappijen hebben
aandeelhouders die snel winst willen zien.
Dat hoort toch allemaal niet bij een eerste levensbehoefte?!